ИНСТРУКЦИЯ ПО ПРИМЕНЕНИЮ МЕТОДЖЕКТ

Қазақ тілінде

Дәрілік препаратты медициналық қолдану

жөніндегі нұсқаулық (Қосымша парақ)

 

Саудалық атауы

Методжект®

 

Халықаралық патенттелмеген атауы

Метотрексат

 

Дәрілік түрі, дозасы 

Инъекцияға арналған ерітінді 50 мг/мл, 7,5 мг/0,15 мл, 10 мг/0,20 мл, 12,5 мг/0,25 мл, 15 мг/0,30 мл, 17,5 мг/0,35 мл, 20 мг/0,40 мл, 22,5 мг/0,45 мл, 25 мг/0,50 мл, 27,5 мг/0,55 мл, 30 мг/0,60 мл

Фармакотерапиялық тобы

Антинеопластикалық және иммуномодуляциялайтын препараттар. Иммуносупрессанттар. Иммуносупрессанттар. Басқа иммуносупрессанттар. Метотрексат.

АТХ коды L 04AX03

Қолданылуы

— ересек пациенттердегі белсенді ревматоидты артрит

— қабынуға қарсы стероидты емес препараттар (ҚҚСП) тиімділігі жеткіліксіз болғанда белсенді түрдегі ауыр ювенильді идиопатиялық артриті бар пациенттердегі полиартрит

— фототерапия, ПУВА-терапия және ретиноидтар тәрізді басқа ем түрлеріне талапқа сай жауап болмаған кездегі  псориаздың ауыр,  емге көнбейтін, мүгедектікке ұшырататын түрлері

— ересектердегі псориаздық артриттің ауыр түрлері

— монотерапия ретінде немесе тиопуриндерге рефракторлы немесе оларды көтере алмайтын ересек пациенттерде кортикостероидтармен біріктіріп ауырлық дәрежесі жеңілден

орташаға дейінгі Крон ауруы.

Қолдануды бастағанға дейін қажетті мәліметтер тізбесі

 

Қолдануға болмайтын жағдайлар

— әсер етуші затқа немесе қосымша заттардың кез келгеніне жоғары сезімталдық

— бауыр функциясының ауыр бұзылулары

— алкогольді шамадан тыс тұтыну

— бүйрек функциясының ауыр бұзылуы (креатинин клиренсі 30 мл/мин аз)

— сүйек кемігінің гипоплазиясы, лейкопения, тромбоцитопения немесе айқын анемия сияқты анамнездегі қан өндіру жүйесінің бұзылуы

— туберкулез сияқты ауыр, жедел немесе созылмалы инфекциялар, АИТВ немесе басқа да иммун тапшылық синдромы

— ауыз қуысының ойық жаралары және асқазан мен он екі елі ішектің белсенді фазадағы ойық жаралы ауыруы

— жүктілік және емшек емізу кезеңі

— тірі вакциналармен вакцинацияның қатар жүруі

— 3 жасқа дейінгі балалар

Қолдану кезінде қажетті сақтық шаралары

Маңызды ескерту!

Ревматоидты артритті, ювенильді идиопатиялық артритті, псориазды және псориаздық артритті, сондай-ақ Крон ауруын емдеуде Метожект® (метотрексат) аптасына бір рет қана пайдалану керек. Метожект® (метотрексат) қолдану кезіндегі дозалаудағы қателер өліммен қоса, елеулі жағымсыз реакцияларға әкелуі мүмкін.

Өтініш, медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулықты мұқият оқып шығыңыз.

Методжект® шприц-қаламын дәрілік заттың әртүрлі сипаттамаларымен және оның әсер ету механизмімен жақсы таныс дәрігерлер ғана тағайындай алады. Пациенттерді инъекция жасаудың дұрыс техникасына үйрету керек. Методжект® шприц-қаламының көмегімен алғашқы инъекция дәрігердің тікелей бақылауымен орындалуы тиіс.  Методжект® препараты аптасына бір рет енгізіледі.

Пациенттерге аптасына бір рет қана енгізілетін Методжект® препаратын қолданудың ерекше режимі жөнінде айқын ақпарат беру керек.  Инъекцияны орындау үшін аптаның белгіленген лайықты бір күнін анықтау ұсынылады.

Пациенттерді препаратты күн сайын емес, аптасына бір рет енгізу қажеттігі жөнінде анық хабардар ету қажет. Емдеу курсынан өтуші пациенттерді, ықтимал уытты әсерлердің немесе жағымсыз реакциялардың белгілерін аз ғана кідіріспен мезгілінде анықтау және бағалау үшін  тиісті дәрежеде бақылау керек. Сондықтан метотрексатпен емдеуді антиметаболиттермен ем қолдануда білімі мен тәжірибесі бар дәрігерлердің басшылығымен ғана бастау және жүргізу керек. Ауыр, немесе тіпті фатальді уытты реакциялар дамуы мүмкін болғандықтан, дәрігер пациенттерге ықтимал қауіптер және  ұсынылатын сақтық шаралары туралы толық ақпарат беруі тиіс.

Емдеу болмаған кезеңнен кейін метотрексатпен емдеуді бастау немесе жаңғырту алдында

Лейкоцитарлық формуланы және тромбоциттер санын есептей отырып  толық түрдегі жалпы қан талдауын жасау; бауыр ферменттері белсенділігін, билирубин, сарысулық альбумин концентрациясын анықтау, кеуде қуысына рентгенограмма және  бүйрек  функциясын зерттеу орындалуы тиіс. Клиникалық көрсетілімдер болса, туберкулез және гепатиттің жоқ екенін анықтау.

Емдеу кезінде (емдеудің алғашқы алты айында айына бір реттен сиретпей, әрі қарай 3 ай сайын)

Дозасын арттырғанда пациенттерге мониторинг жиілігін арттыруды қарастыру қажет.

  1. Ауыз қуысы мен жұтқыншақтың шырышты қабықтарының өзгеруін анықтау үшін тексеру.

  2. Лейкоцитарлық формуланы және тромбоциттер санын есептей отырып толық түрдегі жалпы қан талдауы. Метотрексат туындататын гемопоэз бәсеңдеуі кенеттен, және қауіпсіз деген дозалар аясында да орын алуы мүмкін. Лейкоциттер немесе тромбоциттер саны едәуір азайған жағдайда дәрілік затты қолдануды дереу тоқтатып, талапқа сай демеуші ем жүргізу қажет. Пациенттерге инфекцияларды білдіретін кез келген белгілер мен симптомдар туралы хабарлауға кеңес берілуі керек. Қан өндіруді бәсеңдететін препараттарды (мысалы, лефлуномид) бір мезгілде қабылдайтын пациенттерге қанның формалық элементтерінің және тромбоциттердің санын бақылайтын мұқият мониторинг қажет.

  3. Бауыр функциясын зерттеу: бауырға уытты ықпал ету мүмкіндігін анықтауға ерекше көңіл бөлу қажет. Бауыр функциясын немесе бауыр биопсиясын зерттеу кезінде, емдеуді бастағанға дейінгі емдеу үдерісінде дамыған ауытқулар анықталған жағдайда емдеуді бастамау керек немесе тоқтату керек. Мұндай бұзылыстар әдетте 2 аптаның ішінде жойылады, содан кейін емдеуші дәрігердің шешімімен емдеуді жаңғыртуға болады. Ревматологиялық аурулары бар пациенттерде бауырға уыттылықты бақылау үшін бауыр биопсиясын жүргізудің айқын қажеттілігі жоқ. Псориазы бар пациенттерде емдеуді бастар алдында және емдеу кезінде бауыр биопсиясын жүргізу мәселесі даулы күйінде қалуда. Сериялы биохимиялық қан талдауының немесе III типті коллаген пропептидінің көмегімен гепатоуыттылықты барынша дәл анықтау мүмкіндігін анықтау үшін әрі қарай зерттеулер жүргізу қажет. Қауіп факторлары жоқ пациенттер мен анамнезінде алкогольді шамадан тыс тұтыну, бауыр ферменттері деңгейінің тұрақты артуы, анамнездегі бауыр аурулары, отбасы анамнезіндегі тұқым қуалайтын бауыр аурулары, қант диабеті, семіздік, гепатоуытты препараттарды және химиялық заттарды анамнезінде көбірек қолдан және метотрексатпен  ұзақ емдеу немесе препараттың 1,5 г және одан көп жинақтаушы дозасы сияқты қауіп факторлары бар пациенттер арасында саралау жасай отырып, әр жағдайда жекелей баға беру керек.

Қан сарысуында бауыр ферменттерін бақылау: 13-20% пациентте трансаминазалар белсенділігінің қалыптың жоғары шегінен 2-3 есе транзиторлы асып кетуі хабарланған. Бауыр ферменттерінің деңгейі тұрақты жоғарылаған жағдайда дозаны азайту немесе емдеуді тоқтату мәселесі қаралуы керек. 

Пациенттерді емдеу кезінде метотрексаттың бауырға әлеуетті уытты әсер етуіне орай, анық қажет болатын жағдайларды қоспағанда, басқа гепатоуытты препараттарды бір мезгілде қолданудан тартыну керек; сонымен қатар алкоголь тұтынудан аулақ болу немесе оны елеулі түрде қысқартқан жөн.  Басқа гепатоуытты дәрілік препараттарды немесе қан өндіруді бәсеңдететін препараттарды (мысалы, лефлуномид) қабылдайтын пациенттерде бауыр ферменттерінің белсенділігіне мұқият мониторинг қажет.  Гематологиялық уыттылығы бар дәрілік заттарды (мысалы, лефлуномид) бір мезгілде қолданылғанда да осыны ескеру қажет.

  1. Бүйрек функциясын функционалдық тестілердің және несеп талдауының көмегімен бақылау керек. Метотрексат негізінен бүйрекпен шығарылатындықтан, бүйрек функциясы бұзылған жағдайда қан плазмасындағы метотрексат концентрациясының жоғарылауын күткен жөн, бұл ауыр қолайсыз әсерлерге әкелуі мүмкін.

Бүйрек функциясы төмендеуі мүмкін жағдайларда (мысалы, егде жастағы пациенттерде) мониторингті жиірек өткізген жөн. Бұл, атап айтқанда, метотрексат шығарылуына ықпал ететін, бүйректің зақымдалуын тудыратын препараттарды (мысалы, қабынуға қарсы стероидты емес препараттар), сондай-ақ қан өндіру жүйесін бұзуға қабілетті препараттарды бір мезгілде қолдану жағдайларына қатысты.

Дегидратация да метотрексат уыттылығын күшейтуі мүмкін.

  1. Тыныс алу жүйесін бағалау: Өкпе функциясының бұзылу симптомдарына ерекше көңіл бөлу керек, қажет болғанда өкпе функциясына тиісті тестілер өткізілуі тиіс. Өкпенің зақымдануы шұғыл диагностиканы және метотрексаттың тоқтатылуын талап етеді. Метотрексатпен ем кезінде пайда болатын өкпенің зақымдану симптомдары (әсіресе, өнімсіз құрғақ жөтел) немесе спецификалық емес пневмонит зақымданудың әлеуетті қауіптілігін айғақтай алады  әрі емдеуді тоқтатуды және тиянақты тексеруді талап етеді. Көбінесе эозинофилиямен қатар жүретін жедел немесе созылмалы интерстициальді пневмониттің дамуы мүмкін, және өліммен аяқталған жағдайлар сипатталған. Клиникалық симптомдары алуан түрлі екеніне қарамастан, метотрексат индукциялайтын өкпе зақымдануының типтік белгілеріне қызба, жөтел, ентігу, гипоксемия және кеуде қуысы рентгенограммасында инфильтраттардың болуы жатады; инфекцияның бар-жоғын анықтау қажет. Мұндай зақымдану кез келген дозаларда туындауы мүмкін. 

Бұдан бөлек, ревматологиялық және соған байланысты көрсетілімдерде метотрексат қолданғанда өкпенің альвеолярлық қан кетулері туралы мәлімделген. Бұл құбылыс сондай-ақ васкулитпен және басқа да қатарлас аурулармен байланысты болуы мүмкін. Өкпенің альвеолярлық қан кетулеріне күдік болғанда диагнозды растау үшін шұғыл зерттеу жүргізу керек.

  1. Метотрексат иммундық жүйеге ықпал ету есебінен вакцинацияға жауаптың болмауына және иммунологиялық тестілер нәтижелеріне әсер етуге қабілетті. Созылмалы  белсенді емес инфекциялық аурулар (мысалы, Herpes zoster, туберкулез, В немесе С гепатиті) бар кезде де аурудың өршуі мүмкін болғандықтан ерекше сақтық талап етіледі. Метотрексатпен ем кезеңінде тірі вакциналармен вакцинация жүргізбеу керек.

Метотрексаттың төмен дозаларын қолданған кезде пациенттерде қатерлі лимфомалар туындауы мүмкін; мұндай жағдайларда емдеу тоқтатылуы керек. Лимфоманың өздігінен регрессиясы белгілері болмағанда цитоуытты ем жүргізу қажет.

Триметоприм/сульфаметоксазол сияқты фолий қышқылы антагонистерін бір мезгілде қолдану, сирек жағдайларда, жедел мегалобластты панцитопенияның даму қаупін арттыруы мүмкін.

Метотрексатпен ем барысында сәулеленуден және күнге күюден туындайтын дерматит пайда болу қаупі бар. Псориаз ошақтары УК-сәлелену және метотрексатпен бір мезгілде ем жүргізу кезінде өршуі мүмкін.

Метотрексаттың шығарылуы интерстициальді кеңістікте сұйықтық жиналған (асцит, плевралық жалқық) пациенттерде азаяды. Мұндай пациенттерде уыттылыққа ерекше мұқият мониторинг қажет, және дозаны азайту, кейбір жағдайларда, метотрексатпен емдеуді тоқтату қажет болуы мүмкін. Метотрексатпен емдеу басталар алдында асцит және плевралық жалқық дренаждалуы тиіс.

Диарея және ойық жаралы стоматит уыттылық әсерлерінің даму белгілері болуы мүмкін әрі емдеуді тоқтатуды талап етеді. Олай етпеген жағдайда геморрагиялық энтеритке және өлімге әкеп соғатын ішектің тесілуі орын алуы мүмкін. 

Дәрумендік препараттарды немесе құрамында фолий қышқылы, фолиний қышқылы немесе олардың туындылары бар басқа препараттарды қолдану   метотрексаттың тиімділігін төмендетуі мүмкін.

Псориазды емдегенде метотрексатты қолдану басқа ем түрлеріне талапқа сай жауап болмағанда, биопсияның көмегімен және/немесе дерматолог-дәрігер кеңесінен кейін диагноз белгіленген жағдайда ғана псориаздың ауыр, емдеуге көнбейтін, мүгедектікке ұшырататын түрлерімен шектелуі тиіс.

Метотрексатпен ем алған онкологиялық науқастарда энцефалопатия/лейкоэнцефалопатия байқалған, оның дамуы онкологиямен байланысты емес көрсетілімдер бойынша метотрексатпен ем кезінде жоққа шығарылуы мүмкін емес.

Метотрексат адамдарда ем уақытында және ол аяқталғаннан кейін аздаған уақыт бойына білінетін олигоспермияны, етеккір дисфункциясын және аменореяны туындататыны туралы хабарланған, сондай-ақ сперматогенезге және овогенезге әсер етеді, емдеу кезінде ұрпақ өрбіту функциясын әлсіретуі мүмкін, бұл әсерлер емді тоқтатқаннан кейін қайтымды. 

Метотрексат эмбриоуыттылық, түсік болуын және адамдағы шарана дамуының ақауларын туындатады.  Демек, ұрпақ өрбіту функциясына, жүктіліктің үзілуіне және дамудың туа біткен ақауларына қатысты болжамды қауіпті бала туатын жастағы әйелдермен талқылау керек.  Метотрексатты қолдану алдында жүктіліктің жоқтығын растау керек.

Емнің кезінде, сондай-ақ емдеу барысында, ем аяқталған соң ең кемі алты ай бойына бала туатын жастағы әйелдерге контрацепцияның тиімді әдісін пайдалану керек.

Бұл дәрілік заттың бір дозасында 1 ммоль-ден аз натрий (23 мг) бар, яғни іс жүзінде натрий жоқ.

Балаларда қолдану

Препараттың 3 жасқа толмаған балалардағы қауіпсіздігі мен тиімділігі туралы мәліметтердің шектеулілігіне байланысты, препаратты аталған жас тобында пайдалану ұсынылмайды.

 

Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі

Азот оксиді

Азот оксидін пайдалану метотрексаттың фолат метаболизміне әсерін күшейтеді, бұл ауыр, болжануы қиын миелосупрессия және стоматит сияқты жоғары уыттылығына әкеледі.  Алайда бұл әсер кальций фолинатын енгізу жолымен азайтылуы мүмкін, оларды бір мезгілде қолданудан аулақ болу керек.

Алкоголь, гепатоуытты және гематоуытты дәрілік заттар

Алкогольді ұдайы тұтыну және гепатоуытты препараттарды  метотрексатпен бір мезгілде қолдану метотрексат гепатоуыттылығының көрініс беру қаупін арттырады.  Басқа гепатоуытты препараттарды (мысалы, лефлуномид) бір мезгілде қолданып жүрген пациенттерге мұқият бақылау жасау қажет.  Бұл гематологиялық уытты препараттарды (мысалы, лефлунамид, азатиоприн, ретиноидтар, сульфасалазин) бір мезгілде қолдану жағдайларына да қатысты.  Лефлуномид пен метотрексатты бір мезгілде қолданған кезде панцитопения мен гепатоуыттылық қаупі артады.

Метотрексатпен және ацитретин немесе этретинат сияқты ретиноидтармен біріктіріп емдеу гепатоуыттылықтың даму қаупін арттырады.

Ішке қабылдауға арналған антибиотиктер

Тетрациклиндер, хлорамфеникол сияқты ішке қабылданатын антибиотиктер және  әсер ету ауқымы кең сіңбейтін антибиотиктер ішек микрофлорасын немесе бактериялық метаболизмді бәсеңдету арқылы метотрексаттың энтерогепатикалық айналымына ықпал етуі мүмкін.

Антибиотиктер

Пенициллиндер, гликопептидтер, сульфаниламидтер, ципрофлоксацин және цефалотин сияқты антибиотиктер, жекелеген жағдайларда, метотрексаттың бүйректік клиренсін азайтуы мүмкін, осылайша, бір мезгілде гематологиялық және асқазан-ішек уыттылығының дамуы және метотрексаттың қан сарысуындағы концентрациясының артуын туындатуы мүмкін.

Дәрілік заттардың қан плазмасы ақуыздарымен байланысуы

Метотрексат қан ақуыздарымен байланысады, және салицилаттар, гипогликемиялық дәрілер, диуретиктер, сульфаниламидтер, дифенилгидантоин, тетрациклиндер, хлорамфеникол сияқты ақуыздармен байланысатын басқа препараттар, сондай-ақ парааминобензой қышқылы және қабынуға қарсы препараттар тобындағы препараттар оны ығыстырып шығаруы мүмкін, бұл бірге қолдану кезінде уыттылықтың жоғарылауына әкелуі мүмкін.

Пробенецид, әлсіз органикалық қышқылдар, пиразолдар және қабынуға қарсы стероидты емес препараттар

Пробенецид, ілмекті диуретиктер сияқты әлсіз органикалық қышқылдар және пиразолон қатарының препараттары (фенилбутазон) метотрексат шығарылуын төмендетуі мүмкін және оның қан сарысуындағы концентрациясының артуына әкелуі мүмкін, бұл гематологиялық уыттылығын арттырады. Метотрексаттың төмен дозасын және қабынуға қарсы стероидты емес дәрілік заттарды немесе салицилаттарды біріктіріп қолданған кезде де уыттылығының артуы мүмкін.

Сүйек кемігі тарапынан жағымсыз реакциялар тудыратын дәрілік заттар

Сүйек кемігі тарапынан жағымсыз реакциялар тудыратын препараттармен емдеген жағдайда (мысалы, сульфаниламидтер, триметоприм-сульфаметоксазол, хлорамфеникол, пириметамин), қан өндірудің айқын бұзылуының пайда болуы мүмкін екенін ескеру қажет.

Фолаттар тапшылығын тудыруға қабілетті препараттар

Фолий қышқылының тапшылығын тудыратын препараттарды бірге қолдану (мысалы, сульфаниламидтер, триметоприм-сульфаметоксазол) метотрексат уыттылығының артуына әкелуі мүмкін. Бұған дейін де фолий қышқылының жеткіліксіздігі бар болған жағдайда ерекше сақтық талап етіледі.

Құрамында фолий қышқылы немесе фолиний қышқылы бар препараттар

Дәрумендік препараттарды немесе құрамында фолий қышқылы, фолиний қышқылы немесе олардың туындылары бар басқа препараттарды қолдану  метотрексаттың тиімділігін төмендетуі мүмкін.

Ревматизмге қарсы басқа дәрілік заттар

Метотрексатпен және ревматизмге қарсы басқа дәрілік заттармен (мысалы, алтын препараттары, пеницилламин, гидроксихлорохин, сульфасалазин, азатиоприн, циклоспорин) бір мезгілде ем жүргізген кезде, әдетте, метотрексаттың уытты әсерлері артады деп күтілмейді.

Сульфасалазин

Метотрексат пен сульфасалазиннің біріктірілімі метотрексат тиімділігін арттырып, осылайша, сульфасалазиннің фолий қышқылы синтезін бәсеңдетуі есебінен жағымсыз әсерлер жиілігінің артуына әкелетініне қарамастан, мұндай жағымсыз әсерлер бірнеше зерттеулерде сирек жағдайларда ғана байқалды.

Меркаптопурин

Метотрексат меркаптопуриннің қан плазмасындағы концентрациясын арттырады. Осы себептен, метотрексат пен меркаптопуринді біріктірген кезде дозаны түзету қажет болуы мүмкін.

Протонды сорғы тежегіштері

Омепразол немесе пантопразол сияқты протонды сорғы тежегіштерін бір мезгілде қолданған кезде дәрілік өзара әрекеттесулер болуы мүмкін. Метотрексат пен омепразолды бір мезгілде қолдану метотрексаттың бүйрекпен шығарылу уақытын ұзартады. Пантопразолмен біріктіріп қолданған кезде метаболитінің – 7-гидроксиметотрексаттың бүйрекпен шығарылуы төмендеген бір жағдай жөнінде хабарланған, ол миалгиямен және дірілмен қатар жүрген.

Теофиллин

Метотрексат теофиллиннің клиренсін төмендетуі мүмкін; метотрексатпен бір мезгілде қолданғанда қан плазмасындағы теофиллиннің концентрациясын бақылау керек.

Құрамында кофеин немесе теофиллин бар сусындар

Метотрексатпен емдеу кезінде құрамында кофеин мен теофиллин бар сусындарды (кофе, кофеині бар алкогольсіз сусындар, қара шай) көп мөлшерде ішуден аулақ болу керек.

 

Арнайы ескертулер

Бала туатын жастағы әйелдер/ Әйелдердегі контрацепция

Әйелдер метотрексатпен ем кезінде жүкті болып қалудан аулақ болу керек, метотрексатпен емнің кезінде және ем барысында, ем аяқталған соң ең кемі алты ай бойына контрацепцияның тиімді әдісін пайдалануы тиіс. Ем бастар алдында ұрпақ өрбіту жасындағы әйел метотрексатқа байланысты шарана дамуының ақаулары қаупі туралы хабардар болуы тиіс және жүктіліктің бар-жоғы тиісті шаралардың, мысалы жүктілікке тест көмегімен анықталуы тиіс. Ем кезінде жүктілікке тестті қажетіне қарай қайталап отыру керек (мысалы, контрацепция пайдаланудың кез келген үзілісінен кейін).  Ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдерге жүктіліктің алдын алу және оны жоспарлау мәселесі бойынша ақылдасу керек.

Еркектердегі контрацепция

Шәуһетте метотрексаттың болуы анықталғаны белгісіз. Жануарлардағы зерттеулерде метотрексаттың геноуыттылығы туралы көрсетілген, сондықтан сперматозоидтарға геноуыттылық әсерінің қаупі толық жоққа шығарылуы мүмкін емес.  Шектеулі клиникалық деректер метотрексаттың төмен дозаларының (аптасына 30 мг аз) әсеріне ұшыраған әйелдерде шарана дамуының ақаулары немесе түсік тастау қаупінің жоғарылығын көрсетпейді. Әкесінің организміне әсерінен кейін әйелдерде шарана дамуы ақауының немесе түсік тастау қаупін бағалау үшін едәуір жоғары дозаларға қатысты деректер жеткіліксіз. 

Ер жынысты сексуальді белсенді пациенттерге немесе олардың жұптас әйелдеріне профилактикалық шара ретінде ер жынысты жұптастың емделу кезеңінде  және метотрексат қолдануды тоқтатқаннан кейін ең кемі 6 ай бойына контрацепцияның сенімді әдісін пайдалану ұсынылады.  Ер адамдар ем уақытында немесе метотрексат қолдану тоқтатылғаннан кейін 6 ай бойына шәуһеттің доноры болмауы тиіс. 

Жүктілік

Методжект® жүктілік кезінде онкологиялық емес көрсетілімдерде қолдануға болмайды («Қолдануға болмайтын жағдайлар» бөлімін қараңыз).  Егер жүктілік метотрексатпен ем кезінде және ем аяқталғаннан кейін алты айға дейінгі кезеңде басталса пациент әйелге сәбиге емге байланысты зиянды әсерінің қаупіне қатысты медициналық кеңесу керек, шарананың қалыпты дамуын растау үшін ультрадыбыстық зерттеу жүргізу керек.

Метотрексаттың адам үшін тератогенді екені көрсетілді; оның шарананың өлімін, түсік тастауды және/немесе дамудың туа біткен ақауларын туындататыны туралы хабарланды (мысалы, бассүйек-бет, жүрек-қан тамырлық, орталық жүйке жүйесінің дамуы бұзылуы және аяқ-қол дамуының ақаулары). 

Метотрексат жүктілік кезінде әсер еткен жағдайда өздігінен болатын түсіктің қаупі жоғарылауын, жүктілікте жатырішілік өсудің шектелуін және туа біткен даму ақауларын туындататын адамдағы күшті тератоген болып табылады.

— Метотрексаттан айырмашылығы бар дәрілік препараттар тағайындалған 22,5 % пациенттермен салыстырғанда метотрексаттың төмен дозаларының (аптасына 30 мг аз) әсеріне ұшыраған жүкті әйелдердің 42,5 %-да өздігінен болатын түсік туралы хабарланған.

— Пациент әйелдердегі тірі жаңа туған нәрестелердің шамаман 4 %-да болған, метотрексаттан айырмашылығы бар дәрілік препарат қабылдағандармен салыстырғанда дамудың күрделі ақаулары, жүктілік кезінде метотрексаттың төмен дозасының (аптасына 30 мг аз) әсеріне ұшыраған әйелдердегі тірі жаңа туған нәрестелердің 6,6 %-да туындаған.

Жүктілік кезінде метотрексаттың аптасына 30 мг астам дозадағы әсеріне қатысты деректер жеткіліксіз алынған, бірақ өздігінен болатын түсіктің және туа біткен ақау дамуы туындауының аса жоғары жиілігі  күтіледі.

Емді ұрықтану басталғанға дейін тоқтатқанда жүктілік ағымы қалыпты болғаны туралы хабарланды. Лактация кезеңі

Метотрексат адамда емшек сүтіне өтеді. Метотрексат емшек еметін балаларда күрделі жағымсыз реакцияларды туғызуы мүмкін болғандықтан, Метотрексат препаратын бала емізу кезінде қолдануға болмайды (Қолдануға болмайтын жағдайлар бөлімін қараңыз).  Сондықтан да, препаратты қолдануды бастар алдында және қолдану кезінде бала емізуді тоқтату керек.

Фертильділік

Метотрексат сперматогенезге және оогенезге әсер етеді және  фертильділікті төмендетуі мүмкін. Метотрексаттың адамда олигоспермияны, етеккір дисфункциясын және  аменорея туындататыны туралы хабарланды.  Бұл әсерлері көп жағдайда ем тоқтатылғаннан кейін қайтымды болып табылады.

Препараттың көлік құралын немесе қауіптілігі зор механизмдерді басқару қабілетіне әсер ету ерекшеліктері

Емдеу кезінде орталық жүйке жүйесі тарапынан симптомдар туындауы мүмкін, мысалы, шаршағандықты сезіну және бас айналу, сондықтан Методжект® шприц-қалам препаратын қолдану көлік құралдарын басқару және механизмдермен жұмыс істеу қабілетіне аздаған немесе орташа ықпал етуі мүмкін.

 

Қолдану жөніндегі нұсқаулар

Дозалау режимі

Ревматоидты артриті бар ересек пациенттер

Ұсынылатын бастапқы доза тері астына аптасына бір рет 7,5 мг құрайды. Аурудың жеке белсенділігіне және Методжектің® пациентке жағымдылығына қарай, бастапқы дозаны біртіндеп аптасына 2,5 мг арттыруға болады. Апталық дозасы, тұтас алғанда, 25 мг-ден аспауы тиіс.  Аптасына 20 мг-ден асып кететін дозалары уыттылықты едәуір арттыруы, оның ішінде, сүйек кемігінің супрессиясын тудыруы мүмкін. Емге жауапты, шамамен, 4-8 аптадан кейін күтуге болады. Қалаған емдік әсерге жеткеннен кейін демеуші доза мүмкін деген ең төмен тиімді демеуші дозаға дейін бірте-бірте азайтылуы тиіс.

Ювенильді идиопатиялық артриттің полиартритті түріне шалдыққан 16 жасқа дейінгі балалар

Ұсынылатын доза аптасына бір рет дене беткейі ауданына (д.б.а.) 10-15 мг/м² құрайды. Емге төзімділік жағдайында апталық дозаны аптасына бір рет 20 мг/м² дене беткейі ауданына дейін арттыруға болады. Алайда дозаны арттырған кезде неғұрлым жиі мониторинг жүргізу қажет.

Балаларда және жасөспірімдерде вена ішіне қолдану жөніндегі қол жетімді деректердің шектеулі екеніне орай, препаратты тері астына және бұлшықет ішіне қолдану керек.

ЮИА пациенттер балалар мен жасөспірімдерді емдеу саласына маманданған ревматологтың ұдайы бақылауында болуы тиіс.

3 жастан кіші балаларда, осы жас тобындағы препараттың тиімділігі мен қауіпсіздігі туралы деректер жеткіліксіз болғандықтан, қолдану  ұсынылмайды.

Псориаздың ауыр түрлерімен және псориаздық артритпен ауыратын пациенттер 

Ұсынылған 5 — 10 мг тест-дозаны идиосинкразиялық жағымсыз реакцияларды анықтау мақсатымен ем басталғанға дейін бір апта бұрын енгізу керек. Ұсынылатын бастапқы доза тері астына аптасына бір рет 7,5 мг метотрексатты құрайды. Дозаны бірте-бірте арттыру керек, бірақ метотрексаттың апталық дозасы, тұтас алғанда, 25 мг аспауы тиіс.  20 мг асатын апталық доза уыттылықты едәуір арттыруы, оның ішінде, сүйек кемігінің супрессиясын тудыруы мүмкін. Емге жауапты, шамамен, 2-6 аптадан кейін күтуге болады. Қалаған емдік әсерге жеткеннен кейін метотрексаттың демеуші дозасы мүмкін деген ең төмен тиімді демеуші дозаға дейін бірте-бірте азайтылуы тиіс.

Ең жоғары апталық доза

Доза, қажет болған жағдайда, ұлғайтылуы мүмкін, бірақ тұтас алғанда, ұсынылған ең жоғары 25 мг апталық дозадан аспауы тиіс. Кейбір айрықша жағдайларда  жоғарырақ доза клиникалық тұрғыда ақталуы мүмкін, бірақ ол уыттылықтың едуір артатынына байланысты метотрексаттың 30 мг ең жоғары апталық дозасынан аспауы тиіс.

Крон ауруы бар пациенттерге арналған дозалау.

  • Индукциялық терапия: тері астына аптасына 25 мг.

Емге жауапты шамамен 8–12 аптадан соң күтуге болады.

  • Демеуші ем: тері астына аптасына 15 мг.

Педиатриялық популяцияда осы популяцияда Крон ауруын емдеуге Методжект® ұсыну үшін жеткілікті жауап жоқ.

Бүйрек функциясы бұзылған пациенттер

Методжект® шприц-қаламын бүйрек функциясы бұзылған пациентерде сақтықпен қолдану керек. Дозаны төмендегідей түзету керек:

Креатинин клиренсі (мл/мин)

Доза

> 60

100 %

30 – 59

50 %

< 30

Методжект® қолдануға болмайды

Бауыр функциясы бұзылған пациенттер

Метотрексатты қазіргі уақыттағы немесе анамнезіндегі, әсіресе алкоголь тұтынуға байланысты бауырдың айқын аурулары бар пациенттерде ерекше сақтықпен пайдалану керек. Егер билирубин деңгейі >5 мг/дл (85,5 мкмоль/л) болса, метотрексатты қолдануға болмайды.

Егде пациенттер

Жас ұлғайған сайын бауыр мен бүйрек функциясының төмендеуіне, сондай-ақ фолаттар қорының төмендеуіне байланысты, егде жастағы пациенттерде дозаны төмендетуді қарастыру керек.

Интерстициальді кеңістікте сұйықтықтың жинақталуы бар (асцит, плевралық жалқық) пациенттер

Метотрексаттың жартылай шығарылу кезеңі қалыпты жағдаймен салыстырғанда 4 есеге дейін ұзаруы мүмкін болғандықтан, организмде сұйықтықтың патологиялық жинақталуы бар пациенттер дозаны азайтуды, ал кейбір жағдайларда, препаратты тоқтатуды қажет етеді.

Қабылдау уақыты көрсетілген қолдану жиілігі

Метожект® препараты аптасына бір рет енгізіледі.

Инъекцияны орындау үшін аптаның тиісті белгіленген күнін анықтау ұсынылады.

Емдеу ұзақтығы

Емдеудің жалпы ұзақтығын емдеуші дәрігер анықтайды.

Енгізу жолы және тәсілі

Бір шприц-қалам тек бір-ақ рет қолдануға арналған.

Методжект®, шприц-қаламға алдын ала толтырылған тері астына енгізуге арналған ерітіндіні тек қана тері астына енгізуге болады.

Шприц-қаламның ішіндегінің барлығы пайдаланылуы тиіс, осыған назар аударуды өтінеміз.

Ескертпе

Метотрексатты ішке қабылдаудан тері астына енгізуге көшкен кезде әртүрлі енгізу жолдарындағы метотрексат биожетімділігінің айырмашылықтарына байланысты дозаны азайту қажет болуы мүмкін.

Препаратты тағайындаған кезде фолий қышқылы препараттарын қолданыстағы емдеу стандарттарына сәйкес бір мезгілде тағайындау мәселесін қарастыру керек.

 

Тері астына енгізу үшін нұсқаулық

 

Инъекцияға неғұрлым қолайлы аймақтарға жатады:

  • cанның жоғарғы бөлігі

  • іш, кіндіктің айналасын қоспағанда.

Қолдануды бастағанға дейін қажетті мәліметтер тізбесі

 

Қолдануға болмайтын жағдайлар

— әсер етуші затқа немесе қосымша заттардың кез келгеніне жоғары сезімталдық

— бауыр функциясының ауыр бұзылулары

— алкогольді шамадан тыс тұтыну

— бүйрек функциясының ауыр бұзылуы (креатинин клиренсі 30 мл/мин аз)

— сүйек кемігінің гипоплазиясы, лейкопения, тромбоцитопения немесе айқын анемия сияқты анамнездегі қан өндіру жүйесінің бұзылуы

— туберкулез сияқты ауыр, жедел немесе созылмалы инфекциялар, АИТВ немесе басқа да иммун тапшылық синдромы

— ауыз қуысының ойық жаралары және асқазан мен он екі елі ішектің белсенді фазадағы ойық жаралы ауыруы

— жүктілік және емшек емізу кезеңі

— тірі вакциналармен вакцинацияның қатар жүруі

— 3 жасқа дейінгі балалар

Қолдану кезінде қажетті сақтық шаралары

Маңызды ескерту!

Ревматоидты артритті, ювенильді идиопатиялық артритті, псориазды және псориаздық артритті, сондай-ақ Крон ауруын емдеуде Метожект® (метотрексат) аптасына бір рет қана пайдалану керек. Метожект® (метотрексат) қолдану кезіндегі дозалаудағы қателер өліммен қоса, елеулі жағымсыз реакцияларға әкелуі мүмкін.

Өтініш, медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулықты мұқият оқып шығыңыз.

Методжект® шприц-қаламын дәрілік заттың әртүрлі сипаттамаларымен және оның әсер ету механизмімен жақсы таныс дәрігерлер ғана тағайындай алады. Пациенттерді инъекция жасаудың дұрыс техникасына үйрету керек. Методжект® шприц-қаламының көмегімен алғашқы инъекция дәрігердің тікелей бақылауымен орындалуы тиіс.  Методжект® препараты аптасына бір рет енгізіледі.

Пациенттерге аптасына бір рет қана енгізілетін Методжект® препаратын қолданудың ерекше режимі жөнінде айқын ақпарат беру керек.  Инъекцияны орындау үшін аптаның белгіленген лайықты бір күнін анықтау ұсынылады.

Пациенттерді препаратты күн сайын емес, аптасына бір рет енгізу қажеттігі жөнінде анық хабардар ету қажет. Емдеу курсынан өтуші пациенттерді, ықтимал уытты әсерлердің немесе жағымсыз реакциялардың белгілерін аз ғана кідіріспен мезгілінде анықтау және бағалау үшін  тиісті дәрежеде бақылау керек. Сондықтан метотрексатпен емдеуді антиметаболиттермен ем қолдануда білімі мен тәжірибесі бар дәрігерлердің басшылығымен ғана бастау және жүргізу керек. Ауыр, немесе тіпті фатальді уытты реакциялар дамуы мүмкін болғандықтан, дәрігер пациенттерге ықтимал қауіптер және  ұсынылатын сақтық шаралары туралы толық ақпарат беруі тиіс.

Емдеу болмаған кезеңнен кейін метотрексатпен емдеуді бастау немесе жаңғырту алдында

Лейкоцитарлық формуланы және тромбоциттер санын есептей отырып  толық түрдегі жалпы қан талдауын жасау; бауыр ферменттері белсенділігін, билирубин, сарысулық альбумин концентрациясын анықтау, кеуде қуысына рентгенограмма және  бүйрек  функциясын зерттеу орындалуы тиіс. Клиникалық көрсетілімдер болса, туберкулез және гепатиттің жоқ екенін анықтау.

Емдеу кезінде (емдеудің алғашқы алты айында айына бір реттен сиретпей, әрі қарай 3 ай сайын)

Дозасын арттырғанда пациенттерге мониторинг жиілігін арттыруды қарастыру қажет.

  1. Ауыз қуысы мен жұтқыншақтың шырышты қабықтарының өзгеруін анықтау үшін тексеру.

  2. Лейкоцитарлық формуланы және тромбоциттер санын есептей отырып толық түрдегі жалпы қан талдауы. Метотрексат туындататын гемопоэз бәсеңдеуі кенеттен, және қауіпсіз деген дозалар аясында да орын алуы мүмкін. Лейкоциттер немесе тромбоциттер саны едәуір азайған жағдайда дәрілік затты қолдануды дереу тоқтатып, талапқа сай демеуші ем жүргізу қажет. Пациенттерге инфекцияларды білдіретін кез келген белгілер мен симптомдар туралы хабарлауға кеңес берілуі керек. Қан өндіруді бәсеңдететін препараттарды (мысалы, лефлуномид) бір мезгілде қабылдайтын пациенттерге қанның формалық элементтерінің және тромбоциттердің санын бақылайтын мұқият мониторинг қажет.

  3. Бауыр функциясын зерттеу: бауырға уытты ықпал ету мүмкіндігін анықтауға ерекше көңіл бөлу қажет. Бауыр функциясын немесе бауыр биопсиясын зерттеу кезінде, емдеуді бастағанға дейінгі емдеу үдерісінде дамыған ауытқулар анықталған жағдайда емдеуді бастамау керек немесе тоқтату керек. Мұндай бұзылыстар әдетте 2 аптаның ішінде жойылады, содан кейін емдеуші дәрігердің шешімімен емдеуді жаңғыртуға болады. Ревматологиялық аурулары бар пациенттерде бауырға уыттылықты бақылау үшін бауыр биопсиясын жүргізудің айқын қажеттілігі жоқ. Псориазы бар пациенттерде емдеуді бастар алдында және емдеу кезінде бауыр биопсиясын жүргізу мәселесі даулы күйінде қалуда. Сериялы биохимиялық қан талдауының немесе III типті коллаген пропептидінің көмегімен гепатоуыттылықты барынша дәл анықтау мүмкіндігін анықтау үшін әрі қарай зерттеулер жүргізу қажет. Қауіп факторлары жоқ пациенттер мен анамнезінде алкогольді шамадан тыс тұтыну, бауыр ферменттері деңгейінің тұрақты артуы, анамнездегі бауыр аурулары, отбасы анамнезіндегі тұқым қуалайтын бауыр аурулары, қант диабеті, семіздік, гепатоуытты препараттарды және химиялық заттарды анамнезінде көбірек қолдан және метотрексатпен  ұзақ емдеу немесе препараттың 1,5 г және одан көп жинақтаушы дозасы сияқты қауіп факторлары бар пациенттер арасында саралау жасай отырып, әр жағдайда жекелей баға беру керек.

Қан сарысуында бауыр ферменттерін бақылау: 13-20% пациентте трансаминазалар белсенділігінің қалыптың жоғары шегінен 2-3 есе транзиторлы асып кетуі хабарланған. Бауыр ферменттерінің деңгейі тұрақты жоғарылаған жағдайда дозаны азайту немесе емдеуді тоқтату мәселесі қаралуы керек. 

Пациенттерді емдеу кезінде метотрексаттың бауырға әлеуетті уытты әсер етуіне орай, анық қажет болатын жағдайларды қоспағанда, басқа гепатоуытты препараттарды бір мезгілде қолданудан тартыну керек; сонымен қатар алкоголь тұтынудан аулақ болу немесе оны елеулі түрде қысқартқан жөн.  Басқа гепатоуытты дәрілік препараттарды немесе қан өндіруді бәсеңдететін препараттарды (мысалы, лефлуномид) қабылдайтын пациенттерде бауыр ферменттерінің белсенділігіне мұқият мониторинг қажет.  Гематологиялық уыттылығы бар дәрілік заттарды (мысалы, лефлуномид) бір мезгілде қолданылғанда да осыны ескеру қажет.

  1. Бүйрек функциясын функционалдық тестілердің және несеп талдауының көмегімен бақылау керек. Метотрексат негізінен бүйрекпен шығарылатындықтан, бүйрек функциясы бұзылған жағдайда қан плазмасындағы метотрексат концентрациясының жоғарылауын күткен жөн, бұл ауыр қолайсыз әсерлерге әкелуі мүмкін.

Бүйрек функциясы төмендеуі мүмкін жағдайларда (мысалы, егде жастағы пациенттерде) мониторингті жиірек өткізген жөн. Бұл, атап айтқанда, метотрексат шығарылуына ықпал ететін, бүйректің зақымдалуын тудыратын препараттарды (мысалы, қабынуға қарсы стероидты емес препараттар), сондай-ақ қан өндіру жүйесін бұзуға қабілетті препараттарды бір мезгілде қолдану жағдайларына қатысты.

Дегидратация да метотрексат уыттылығын күшейтуі мүмкін.

  1. Тыныс алу жүйесін бағалау: Өкпе функциясының бұзылу симптомдарына ерекше көңіл бөлу керек, қажет болғанда өкпе функциясына тиісті тестілер өткізілуі тиіс. Өкпенің зақымдануы шұғыл диагностиканы және метотрексаттың тоқтатылуын талап етеді. Метотрексатпен ем кезінде пайда болатын өкпенің зақымдану симптомдары (әсіресе, өнімсіз құрғақ жөтел) немесе спецификалық емес пневмонит зақымданудың әлеуетті қауіптілігін айғақтай алады  әрі емдеуді тоқтатуды және тиянақты тексеруді талап етеді. Көбінесе эозинофилиямен қатар жүретін жедел немесе созылмалы интерстициальді пневмониттің дамуы мүмкін, және өліммен аяқталған жағдайлар сипатталған. Клиникалық симптомдары алуан түрлі екеніне қарамастан, метотрексат индукциялайтын өкпе зақымдануының типтік белгілеріне қызба, жөтел, ентігу, гипоксемия және кеуде қуысы рентгенограммасында инфильтраттардың болуы жатады; инфекцияның бар-жоғын анықтау қажет. Мұндай зақымдану кез келген дозаларда туындауы мүмкін. 

Бұдан бөлек, ревматологиялық және соған байланысты көрсетілімдерде метотрексат қолданғанда өкпенің альвеолярлық қан кетулері туралы мәлімделген. Бұл құбылыс сондай-ақ васкулитпен және басқа да қатарлас аурулармен байланысты болуы мүмкін. Өкпенің альвеолярлық қан кетулеріне күдік болғанда диагнозды растау үшін шұғыл зерттеу жүргізу керек.

  1. Метотрексат иммундық жүйеге ықпал ету есебінен вакцинацияға жауаптың болмауына және иммунологиялық тестілер нәтижелеріне әсер етуге қабілетті. Созылмалы  белсенді емес инфекциялық аурулар (мысалы, Herpes zoster, туберкулез, В немесе С гепатиті) бар кезде де аурудың өршуі мүмкін болғандықтан ерекше сақтық талап етіледі. Метотрексатпен ем кезеңінде тірі вакциналармен вакцинация жүргізбеу керек.

Метотрексаттың төмен дозаларын қолданған кезде пациенттерде қатерлі лимфомалар туындауы мүмкін; мұндай жағдайларда емдеу тоқтатылуы керек. Лимфоманың өздігінен регрессиясы белгілері болмағанда цитоуытты ем жүргізу қажет.

Триметоприм/сульфаметоксазол сияқты фолий қышқылы антагонистерін бір мезгілде қолдану, сирек жағдайларда, жедел мегалобластты панцитопенияның даму қаупін арттыруы мүмкін.

Метотрексатпен ем барысында сәулеленуден және күнге күюден туындайтын дерматит пайда болу қаупі бар. Псориаз ошақтары УК-сәлелену және метотрексатпен бір мезгілде ем жүргізу кезінде өршуі мүмкін.

Метотрексаттың шығарылуы интерстициальді кеңістікте сұйықтық жиналған (асцит, плевралық жалқық) пациенттерде азаяды. Мұндай пациенттерде уыттылыққа ерекше мұқият мониторинг қажет, және дозаны азайту, кейбір жағдайларда, метотрексатпен емдеуді тоқтату қажет болуы мүмкін. Метотрексатпен емдеу басталар алдында асцит және плевралық жалқық дренаждалуы тиіс.

Диарея және ойық жаралы стоматит уыттылық әсерлерінің даму белгілері болуы мүмкін әрі емдеуді тоқтатуды талап етеді. Олай етпеген жағдайда геморрагиялық энтеритке және өлімге әкеп соғатын ішектің тесілуі орын алуы мүмкін. 

Дәрумендік препараттарды немесе құрамында фолий қышқылы, фолиний қышқылы немесе олардың туындылары бар басқа препараттарды қолдану   метотрексаттың тиімділігін төмендетуі мүмкін.

Псориазды емдегенде метотрексатты қолдану басқа ем түрлеріне талапқа сай жауап болмағанда, биопсияның көмегімен және/немесе дерматолог-дәрігер кеңесінен кейін диагноз белгіленген жағдайда ғана псориаздың ауыр, емдеуге көнбейтін, мүгедектікке ұшырататын түрлерімен шектелуі тиіс.

Метотрексатпен ем алған онкологиялық науқастарда энцефалопатия/лейкоэнцефалопатия байқалған, оның дамуы онкологиямен байланысты емес көрсетілімдер бойынша метотрексатпен ем кезінде жоққа шығарылуы мүмкін емес.

Метотрексат адамдарда ем уақытында және ол аяқталғаннан кейін аздаған уақыт бойына білінетін олигоспермияны, етеккір дисфункциясын және аменореяны туындататыны туралы хабарланған, сондай-ақ сперматогенезге және овогенезге әсер етеді, емдеу кезінде ұрпақ өрбіту функциясын әлсіретуі мүмкін, бұл әсерлер емді тоқтатқаннан кейін қайтымды. 

Метотрексат эмбриоуыттылық, түсік болуын және адамдағы шарана дамуының ақауларын туындатады.  Демек, ұрпақ өрбіту функциясына, жүктіліктің үзілуіне және дамудың туа біткен ақауларына қатысты болжамды қауіпті бала туатын жастағы әйелдермен талқылау керек.  Метотрексатты қолдану алдында жүктіліктің жоқтығын растау керек.

Емнің кезінде, сондай-ақ емдеу барысында, ем аяқталған соң ең кемі алты ай бойына бала туатын жастағы әйелдерге контрацепцияның тиімді әдісін пайдалану керек.

Бұл дәрілік заттың бір дозасында 1 ммоль-ден аз натрий (23 мг) бар, яғни іс жүзінде натрий жоқ.

Балаларда қолдану

Препараттың 3 жасқа толмаған балалардағы қауіпсіздігі мен тиімділігі туралы мәліметтердің шектеулілігіне байланысты, препаратты аталған жас тобында пайдалану ұсынылмайды.

 

Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі

Азот оксиді

Азот оксидін пайдалану метотрексаттың фолат метаболизміне әсерін күшейтеді, бұл ауыр, болжануы қиын миелосупрессия және стоматит сияқты жоғары уыттылығына әкеледі.  Алайда бұл әсер кальций фолинатын енгізу жолымен азайтылуы мүмкін, оларды бір мезгілде қолданудан аулақ болу керек.

Алкоголь, гепатоуытты және гематоуытты дәрілік заттар

Алкогольді ұдайы тұтыну және гепатоуытты препараттарды  метотрексатпен бір мезгілде қолдану метотрексат гепатоуыттылығының көрініс беру қаупін арттырады.  Басқа гепатоуытты препараттарды (мысалы, лефлуномид) бір мезгілде қолданып жүрген пациенттерге мұқият бақылау жасау қажет.  Бұл гематологиялық уытты препараттарды (мысалы, лефлунамид, азатиоприн, ретиноидтар, сульфасалазин) бір мезгілде қолдану жағдайларына да қатысты.  Лефлуномид пен метотрексатты бір мезгілде қолданған кезде панцитопения мен гепатоуыттылық қаупі артады.

Метотрексатпен және ацитретин немесе этретинат сияқты ретиноидтармен біріктіріп емдеу гепатоуыттылықтың даму қаупін арттырады.

Ішке қабылдауға арналған антибиотиктер

Тетрациклиндер, хлорамфеникол сияқты ішке қабылданатын антибиотиктер және  әсер ету ауқымы кең сіңбейтін антибиотиктер ішек микрофлорасын немесе бактериялық метаболизмді бәсеңдету арқылы метотрексаттың энтерогепатикалық айналымына ықпал етуі мүмкін.

Антибиотиктер

Пенициллиндер, гликопептидтер, сульфаниламидтер, ципрофлоксацин және цефалотин сияқты антибиотиктер, жекелеген жағдайларда, метотрексаттың бүйректік клиренсін азайтуы мүмкін, осылайша, бір мезгілде гематологиялық және асқазан-ішек уыттылығының дамуы және метотрексаттың қан сарысуындағы концентрациясының артуын туындатуы мүмкін.

Дәрілік заттардың қан плазмасы ақуыздарымен байланысуы

Метотрексат қан ақуыздарымен байланысады, және салицилаттар, гипогликемиялық дәрілер, диуретиктер, сульфаниламидтер, дифенилгидантоин, тетрациклиндер, хлорамфеникол сияқты ақуыздармен байланысатын басқа препараттар, сондай-ақ парааминобензой қышқылы және қабынуға қарсы препараттар тобындағы препараттар оны ығыстырып шығаруы мүмкін, бұл бірге қолдану кезінде уыттылықтың жоғарылауына әкелуі мүмкін.

Пробенецид, әлсіз органикалық қышқылдар, пиразолдар және қабынуға қарсы стероидты емес препараттар

Пробенецид, ілмекті диуретиктер сияқты әлсіз органикалық қышқылдар және пиразолон қатарының препараттары (фенилбутазон) метотрексат шығарылуын төмендетуі мүмкін және оның қан сарысуындағы концентрациясының артуына әкелуі мүмкін, бұл гематологиялық уыттылығын арттырады. Метотрексаттың төмен дозасын және қабынуға қарсы стероидты емес дәрілік заттарды немесе салицилаттарды біріктіріп қолданған кезде де уыттылығының артуы мүмкін.

Сүйек кемігі тарапынан жағымсыз реакциялар тудыратын дәрілік заттар

Сүйек кемігі тарапынан жағымсыз реакциялар тудыратын препараттармен емдеген жағдайда (мысалы, сульфаниламидтер, триметоприм-сульфаметоксазол, хлорамфеникол, пириметамин), қан өндірудің айқын бұзылуының пайда болуы мүмкін екенін ескеру қажет.

Фолаттар тапшылығын тудыруға қабілетті препараттар

Фолий қышқылының тапшылығын тудыратын препараттарды бірге қолдану (мысалы, сульфаниламидтер, триметоприм-сульфаметоксазол) метотрексат уыттылығының артуына әкелуі мүмкін. Бұған дейін де фолий қышқылының жеткіліксіздігі бар болған жағдайда ерекше сақтық талап етіледі.

Құрамында фолий қышқылы немесе фолиний қышқылы бар препараттар

Дәрумендік препараттарды немесе құрамында фолий қышқылы, фолиний қышқылы немесе олардың туындылары бар басқа препараттарды қолдану  метотрексаттың тиімділігін төмендетуі мүмкін.

Ревматизмге қарсы басқа дәрілік заттар

Метотрексатпен және ревматизмге қарсы басқа дәрілік заттармен (мысалы, алтын препараттары, пеницилламин, гидроксихлорохин, сульфасалазин, азатиоприн, циклоспорин) бір мезгілде ем жүргізген кезде, әдетте, метотрексаттың уытты әсерлері артады деп күтілмейді.

Сульфасалазин

Метотрексат пен сульфасалазиннің біріктірілімі метотрексат тиімділігін арттырып, осылайша, сульфасалазиннің фолий қышқылы синтезін бәсеңдетуі есебінен жағымсыз әсерлер жиілігінің артуына әкелетініне қарамастан, мұндай жағымсыз әсерлер бірнеше зерттеулерде сирек жағдайларда ғана байқалды.

Меркаптопурин

Метотрексат меркаптопуриннің қан плазмасындағы концентрациясын арттырады. Осы себептен, метотрексат пен меркаптопуринді біріктірген кезде дозаны түзету қажет болуы мүмкін.

Протонды сорғы тежегіштері

Омепразол немесе пантопразол сияқты протонды сорғы тежегіштерін бір мезгілде қолданған кезде дәрілік өзара әрекеттесулер болуы мүмкін. Метотрексат пен омепразолды бір мезгілде қолдану метотрексаттың бүйрекпен шығарылу уақытын ұзартады. Пантопразолмен біріктіріп қолданған кезде метаболитінің – 7-гидроксиметотрексаттың бүйрекпен шығарылуы төмендеген бір жағдай жөнінде хабарланған, ол миалгиямен және дірілмен қатар жүрген.

Теофиллин

Метотрексат теофиллиннің клиренсін төмендетуі мүмкін; метотрексатпен бір мезгілде қолданғанда қан плазмасындағы теофиллиннің концентрациясын бақылау керек.

Құрамында кофеин немесе теофиллин бар сусындар

Метотрексатпен емдеу кезінде құрамында кофеин мен теофиллин бар сусындарды (кофе, кофеині бар алкогольсіз сусындар, қара шай) көп мөлшерде ішуден аулақ болу керек.

 

Арнайы ескертулер

Бала туатын жастағы әйелдер/ Әйелдердегі контрацепция

Әйелдер метотрексатпен ем кезінде жүкті болып қалудан аулақ болу керек, метотрексатпен емнің кезінде және ем барысында, ем аяқталған соң ең кемі алты ай бойына контрацепцияның тиімді әдісін пайдалануы тиіс. Ем бастар алдында ұрпақ өрбіту жасындағы әйел метотрексатқа байланысты шарана дамуының ақаулары қаупі туралы хабардар болуы тиіс және жүктіліктің бар-жоғы тиісті шаралардың, мысалы жүктілікке тест көмегімен анықталуы тиіс. Ем кезінде жүктілікке тестті қажетіне қарай қайталап отыру керек (мысалы, контрацепция пайдаланудың кез келген үзілісінен кейін).  Ұрпақ өрбіту жасындағы әйелдерге жүктіліктің алдын алу және оны жоспарлау мәселесі бойынша ақылдасу керек.

Еркектердегі контрацепция

Шәуһетте метотрексаттың болуы анықталғаны белгісіз. Жануарлардағы зерттеулерде метотрексаттың геноуыттылығы туралы көрсетілген, сондықтан сперматозоидтарға геноуыттылық әсерінің қаупі толық жоққа шығарылуы мүмкін емес.  Шектеулі клиникалық деректер метотрексаттың төмен дозаларының (аптасына 30 мг аз) әсеріне ұшыраған әйелдерде шарана дамуының ақаулары немесе түсік тастау қаупінің жоғарылығын көрсетпейді. Әкесінің организміне әсерінен кейін әйелдерде шарана дамуы ақауының немесе түсік тастау қаупін бағалау үшін едәуір жоғары дозаларға қатысты деректер жеткіліксіз. 

Ер жынысты сексуальді белсенді пациенттерге немесе олардың жұптас әйелдеріне профилактикалық шара ретінде ер жынысты жұптастың емделу кезеңінде  және метотрексат қолдануды тоқтатқаннан кейін ең кемі 6 ай бойына контрацепцияның сенімді әдісін пайдалану ұсынылады.  Ер адамдар ем уақытында немесе метотрексат қолдану тоқтатылғаннан кейін 6 ай бойына шәуһеттің доноры болмауы тиіс. 

Жүктілік

Методжект® жүктілік кезінде онкологиялық емес көрсетілімдерде қолдануға болмайды («Қолдануға болмайтын жағдайлар» бөлімін қараңыз).  Егер жүктілік метотрексатпен ем кезінде және ем аяқталғаннан кейін алты айға дейінгі кезеңде басталса пациент әйелге сәбиге емге байланысты зиянды әсерінің қаупіне қатысты медициналық кеңесу керек, шарананың қалыпты дамуын растау үшін ультрадыбыстық зерттеу жүргізу керек.

Метотрексаттың адам үшін тератогенді екені көрсетілді; оның шарананың өлімін, түсік тастауды және/немесе дамудың туа біткен ақауларын туындататыны туралы хабарланды (мысалы, бассүйек-бет, жүрек-қан тамырлық, орталық жүйке жүйесінің дамуы бұзылуы және аяқ-қол дамуының ақаулары). 

Метотрексат жүктілік кезінде әсер еткен жағдайда өздігінен болатын түсіктің қаупі жоғарылауын, жүктілікте жатырішілік өсудің шектелуін және туа біткен даму ақауларын туындататын адамдағы күшті тератоген болып табылады.

— Метотрексаттан айырмашылығы бар дәрілік препараттар тағайындалған 22,5 % пациенттермен салыстырғанда метотрексаттың төмен дозаларының (аптасына 30 мг аз) әсеріне ұшыраған жүкті әйелдердің 42,5 %-да өздігінен болатын түсік туралы хабарланған.

— Пациент әйелдердегі тірі жаңа туған нәрестелердің шамаман 4 %-да болған, метотрексаттан айырмашылығы бар дәрілік препарат қабылдағандармен салыстырғанда дамудың күрделі ақаулары, жүктілік кезінде метотрексаттың төмен дозасының (аптасына 30 мг аз) әсеріне ұшыраған әйелдердегі тірі жаңа туған нәрестелердің 6,6 %-да туындаған.

Жүктілік кезінде метотрексаттың аптасына 30 мг астам дозадағы әсеріне қатысты деректер жеткіліксіз алынған, бірақ өздігінен болатын түсіктің және туа біткен ақау дамуы туындауының аса жоғары жиілігі  күтіледі.

Емді ұрықтану басталғанға дейін тоқтатқанда жүктілік ағымы қалыпты болғаны туралы хабарланды. Лактация кезеңі

Метотрексат адамда емшек сүтіне өтеді. Метотрексат емшек еметін балаларда күрделі жағымсыз реакцияларды туғызуы мүмкін болғандықтан, Метотрексат препаратын бала емізу кезінде қолдануға болмайды (Қолдануға болмайтын жағдайлар бөлімін қараңыз).  Сондықтан да, препаратты қолдануды бастар алдында және қолдану кезінде бала емізуді тоқтату керек.

Фертильділік

Метотрексат сперматогенезге және оогенезге әсер етеді және  фертильділікті төмендетуі мүмкін. Метотрексаттың адамда олигоспермияны, етеккір дисфункциясын және  аменорея туындататыны туралы хабарланды.  Бұл әсерлері көп жағдайда ем тоқтатылғаннан кейін қайтымды болып табылады.

Препараттың көлік құралын немесе қауіптілігі зор механизмдерді басқару қабілетіне әсер ету ерекшеліктері

Емдеу кезінде орталық жүйке жүйесі тарапынан симптомдар туындауы мүмкін, мысалы, шаршағандықты сезіну және бас айналу, сондықтан Методжект® шприц-қалам препаратын қолдану көлік құралдарын басқару және механизмдермен жұмыс істеу қабілетіне аздаған немесе орташа ықпал етуі мүмкін.

 

Қолдану жөніндегі нұсқаулар

Дозалау режимі

Ревматоидты артриті бар ересек пациенттер

Ұсынылатын бастапқы доза тері астына аптасына бір рет 7,5 мг құрайды. Аурудың жеке белсенділігіне және Методжектің® пациентке жағымдылығына қарай, бастапқы дозаны біртіндеп аптасына 2,5 мг арттыруға болады. Апталық дозасы, тұтас алғанда, 25 мг-ден аспауы тиіс.  Аптасына 20 мг-ден асып кететін дозалары уыттылықты едәуір арттыруы, оның ішінде, сүйек кемігінің супрессиясын тудыруы мүмкін. Емге жауапты, шамамен, 4-8 аптадан кейін күтуге болады. Қалаған емдік әсерге жеткеннен кейін демеуші доза мүмкін деген ең төмен тиімді демеуші дозаға дейін бірте-бірте азайтылуы тиіс.

Ювенильді идиопатиялық артриттің полиартритті түріне шалдыққан 16 жасқа дейінгі балалар

Ұсынылатын доза аптасына бір рет дене беткейі ауданына (д.б.а.) 10-15 мг/м² құрайды. Емге төзімділік жағдайында апталық дозаны аптасына бір рет 20 мг/м² дене беткейі ауданына дейін арттыруға болады. Алайда дозаны арттырған кезде неғұрлым жиі мониторинг жүргізу қажет.

Балаларда және жасөспірімдерде вена ішіне қолдану жөніндегі қол жетімді деректердің шектеулі екеніне орай, препаратты тері астына және бұлшықет ішіне қолдану керек.

ЮИА пациенттер балалар мен жасөспірімдерді емдеу саласына маманданған ревматологтың ұдайы бақылауында болуы тиіс.

3 жастан кіші балаларда, осы жас тобындағы препараттың тиімділігі мен қауіпсіздігі туралы деректер жеткіліксіз болғандықтан, қолдану  ұсынылмайды.

Псориаздың ауыр түрлерімен және псориаздық артритпен ауыратын пациенттер 

Ұсынылған 5 — 10 мг тест-дозаны идиосинкразиялық жағымсыз реакцияларды анықтау мақсатымен ем басталғанға дейін бір апта бұрын енгізу керек. Ұсынылатын бастапқы доза тері астына аптасына бір рет 7,5 мг метотрексатты құрайды. Дозаны бірте-бірте арттыру керек, бірақ метотрексаттың апталық дозасы, тұтас алғанда, 25 мг аспауы тиіс.  20 мг асатын апталық доза уыттылықты едәуір арттыруы, оның ішінде, сүйек кемігінің супрессиясын тудыруы мүмкін. Емге жауапты, шамамен, 2-6 аптадан кейін күтуге болады. Қалаған емдік әсерге жеткеннен кейін метотрексаттың демеуші дозасы мүмкін деген ең төмен тиімді демеуші дозаға дейін бірте-бірте азайтылуы тиіс.

Ең жоғары апталық доза

Доза, қажет болған жағдайда, ұлғайтылуы мүмкін, бірақ тұтас алғанда, ұсынылған ең жоғары 25 мг апталық дозадан аспауы тиіс. Кейбір айрықша жағдайларда  жоғарырақ доза клиникалық тұрғыда ақталуы мүмкін, бірақ ол уыттылықтың едуір артатынына байланысты метотрексаттың 30 мг ең жоғары апталық дозасынан аспауы тиіс.

Крон ауруы бар пациенттерге арналған дозалау.

  • Индукциялық терапия: тері астына аптасына 25 мг.

Емге жауапты шамамен 8–12 аптадан соң күтуге болады.

  • Демеуші ем: тері астына аптасына 15 мг.

Педиатриялық популяцияда осы популяцияда Крон ауруын емдеуге Методжект® ұсыну үшін жеткілікті жауап жоқ.

Бүйрек функциясы бұзылған пациенттер

Методжект® шприц-қаламын бүйрек функциясы бұзылған пациентерде сақтықпен қолдану керек. Дозаны төмендегідей түзету керек:

Креатинин клиренсі (мл/мин)

Доза

> 60

100 %

30 – 59

50 %

< 30

Методжект® қолдануға болмайды

Бауыр функциясы бұзылған пациенттер

Метотрексатты қазіргі уақыттағы немесе анамнезіндегі, әсіресе алкоголь тұтынуға байланысты бауырдың айқын аурулары бар пациенттерде ерекше сақтықпен пайдалану керек. Егер билирубин деңгейі >5 мг/дл (85,5 мкмоль/л) болса, метотрексатты қолдануға болмайды.

Егде пациенттер

Жас ұлғайған сайын бауыр мен бүйрек функциясының төмендеуіне, сондай-ақ фолаттар қорының төмендеуіне байланысты, егде жастағы пациенттерде дозаны төмендетуді қарастыру керек.

Интерстициальді кеңістікте сұйықтықтың жинақталуы бар (асцит, плевралық жалқық) пациенттер

Метотрексаттың жартылай шығарылу кезеңі қалыпты жағдаймен салыстырғанда 4 есеге дейін ұзаруы мүмкін болғандықтан, организмде сұйықтықтың патологиялық жинақталуы бар пациенттер дозаны азайтуды, ал кейбір жағдайларда, препаратты тоқтатуды қажет етеді.

Қабылдау уақыты көрсетілген қолдану жиілігі

Метожект® препараты аптасына бір рет енгізіледі.

Инъекцияны орындау үшін аптаның тиісті белгіленген күнін анықтау ұсынылады.

Емдеу ұзақтығы

Емдеудің жалпы ұзақтығын емдеуші дәрігер анықтайды.

Енгізу жолы және тәсілі

Бір шприц-қалам тек бір-ақ рет қолдануға арналған.

Методжект®, шприц-қаламға алдын ала толтырылған тері астына енгізуге арналған ерітіндіні тек қана тері астына енгізуге болады.

Шприц-қаламның ішіндегінің барлығы пайдаланылуы тиіс, осыған назар аударуды өтінеміз.

Ескертпе

Метотрексатты ішке қабылдаудан тері астына енгізуге көшкен кезде әртүрлі енгізу жолдарындағы метотрексат биожетімділігінің айырмашылықтарына байланысты дозаны азайту қажет болуы мүмкін.

Препаратты тағайындаған кезде фолий қышқылы препараттарын қолданыстағы емдеу стандарттарына сәйкес бір мезгілде тағайындау мәселесін қарастыру керек.

 

  1. Тері астына енгізу үшін нұсқаулық

Инъекцияға неғұрлым қолайлы аймақтарға жатады:

  • cанның жоғарғы бөлігі

  • іш, кіндіктің айналасын қоспағанда.

        2.Иненің қалпақшасын алыңыз. 

         3. Инъекция орнындағы аймақты абайлап жиырып, терінің қатпарынан ұстаңыз.

          

          4. Инъекция орнындағы аймақты абайлап жиырып, терінің қатпарынан ұстаңыз.

    

         5. Инъекция орнындағы аймақты абайлап жиырып, терінің қатпарынан ұстаңыз.

     

          6. Препарат толық енгенге дейін Методжект®шприц-қаламын теріге басып тұрыңыз. Бұл 5 секундтай уақыт алады.

           7. 90° бұрыш бойынша Методжект®шприц-қаламын теріден алып тастаңыз.

           8. Қорғаныш экраны автоматты түрде иненің үстіндегі орынға ауысады, содан кейін жабылып қалады.

На русском языке

Инструкция по медицинскому применению

лекарственного препарата (Листок-вкладыш)

 

Торговое наименование

Методжект®

 

Международное непатентованное название

Метотрексат

 

Лекарственная форма, дозировка

Раствор для инъекций 50 мг/мл, 7,5 мг/0,15 мл, 10 мг/0,20 мл, 12,5 мг/0,25 мл, 15 мг/0,30 мл, 17,5 мг/0,35 мл, 20 мг/0,40 мл, 22,5 мг/0,45 мл, 25 мг/0,50 мл, 27,5 мг/0,55 мл, 30 мг/0,60 мл

Фармакотерапевтическая группа

Антинеопластические и иммуномодулирующие препараты.

Иммуносупрессанты. Иммуносупрессанты. Иммуносупрессанты другие.

Метотрексат.

Код АТХ L 04AX03

Показания к применению

— активный ревматоидный артрит у взрослых пациентов

— полиартрит у пациентов с тяжелым ювенильным идиопатическим артритом в активной форме при недостаточной эффективности терапии нестероидными противовоспалительными препаратами (НПВП)

— тяжелые, не поддающиеся лечению, инвалидизирующие формы псориаза при отсутствии адекватного ответа на другие виды терапии, такие как фототерапия, ПУВА-терапия и ретиноиды

— тяжелые формы псориатического артрита у взрослых

— болезнь Крона от легкой до умеренной степени тяжести в качестве монотерапии или в комбинации с кортикостероидами у взрослых пациентов, рефракторных к тиопуринам или с их непереносимостью.

 

Перечень сведений, необходимых до начала применения

Противопоказания

— повышенная чувствительность к действующему веществу или любому из вспомогательных веществ

— тяжелые нарушения функции печени

— злоупотребление алкоголем

— тяжелые нарушения функции почек (клиренс креатинина менее 30 мл/мин)

— нарушения системы кроветворения в анамнезе, такие как гипоплазия костного мозга, лейкопения, тромбоцитопения или выраженная анемия

— тяжелые, острые или хронические инфекции, такие как туберкулез, ВИЧ или другие синдромы иммунодефицита

— язвы в ротовой полости и язвенная болезнь желудка и двенадцатиперстной кишки в активной фазе

— беременность и период кормления грудью

— сопутствующая вакцинация живыми вакцинами

— детский возраст до 3 лет

 

Необходимые меры предосторожности при применении

Важное предупреждение!

При лечении ревматоидного артрита, ювенильного идиопатического артрита, псориаза и псориатического артрита, а также болезни Крона Методжект® (метотрексат) следует использовать только один раз в неделю. Ошибки в дозировке при применении Методжект® (метотрексат) могут привести к серьезным побочным реакциям, включая смерть.

Пожалуйста, внимательно прочтите инструкцию по медицинскому при-менению.

Назначать шприц-ручку Методжект® могут только врачи, хорошо знакомые с различными характеристиками лекарственного средства и механизмом его действия. Пациентов следует обучить правильной технике выполнения инъекций. Первая инъекция с помощью шприц-ручки Методжект® должна быть выполнена под непосредственным наблюдением врача. Препарат Методжект® вводится один раз в неделю.

Пациентов следует четко проинформировать об особом режиме применения препарата Методжект®, который вводят только один раз в неделю. Рекомендуется определить подходящий фиксированный день недели для выполнения инъекции.

Пациентов необходимо четко проинформировать о необходимости введения препарата один раз в неделю, а не ежедневно. Пациентов, проходящих курс лечения, следует наблюдать должным образом для своевременного выявления и оценки признаков возможного токсического воздействия или нежелательных реакций с минимальной задержкой. Поэтому лечение метотрексатом следует начинать и проводить только под руководством врачей, имеющих знания и опыт применения терапии антиметаболитами. Ввиду возможного развития тяжелых или даже фатальных токсических реакций, пациенты должны быть полностью проинформированы врачом о возможных рисках и рекомендуемых мерах предосторожности.

Перед началом или возобновлением лечения метотрексатом после периода отсутствия лечения

Необходимо выполнить полный общий анализ крови с подсчетом лейкоцитарной формулы и числа тромбоцитов, определением активности ферментов печени, концентрации билирубина, сывороточного альбумина, рентгенограмму грудной клетки и исследование функции почек. При наличии клинических показаний следует исключить туберкулез и гепатит.

Во время лечения (не реже одного раза в месяц в течение первых шести месяцев лечения и каждые 3 месяца впоследствии)

При увеличении дозы необходимо рассмотреть повышение частоты мониторинга пациентов.

  1. Обследование для выявления изменений слизистой оболочки полости рта и глотки.

  2. Полный общий анализ крови с подсчетом лейкоцитарной формулы и числа тромбоцитов. Подавление гемопоэза, вызванное метотрексатом, может происходить внезапно, и на фоне очевидно безопасных доз. В случае значительного снижения числа лейкоцитов или тромбоцитов необходимо немедленно прекратить применение лекарственного средства и провести адекватную поддерживающую терапию. Пациентам следует рекомендовать сообщать о любых признаках и симптомах, указывающих на инфекцию. Пациентам, которые одновременно получают препараты, угнетающие кроветворение (например, лефлуномид), требуется тщательный мониторинг с контролем числа форменных элементов крови и тромбоцитов.

  3. Исследование функции печени: особое внимание необходимо уделять выявлению возможного токсического влияния на печень. Не следует начинать или следует прекратить лечение в случае обнаружения отклонений при исследовании функции печени или биопсии печени, присутствовавших до начала лечения или развившихся в процессе. Такие нарушения обычно исчезают в течение 2 недель, после чего по усмотрению лечащего врача лечение может быть возобновлено. Отсутствует очевидная необходимость проведения биопсии печени для контроля печеночной токсичности у пациентов с ревматологическими заболеваниями. Спорным остается вопрос о проведении биопсии печени у пациентов с псориазом перед началом и во время лечения. Проведение дальнейших исследований необходимо для того, чтобы установить, возможно ли достаточно точное определение гепатотоксичности с помощью серийного биохимического анализа крови или пропептида коллагена III. Оценку следует проводить в каждом случае индивидуально и с дифференциацией между пациентами без факторов риска и пациентами с факторами риска, такими как избыточное употребление алкоголя в анамнезе, стойкое повышение активности ферментов печени, заболевания печени в анамнезе, наследственные заболевания печени в семейном анамнезе, сахарный диабет, ожирение, значимое применение гепатотоксичных препаратов или химических веществ в анамнезе и длительное лечение метотрексатом или совокупная доза препарата 1,5 г и более.

Контроль печеночных ферментов в сыворотке крови: у 13-20 % пациентов сообщалось о транзиторном повышении активности трансаминаз до 2-3 раз выше верхней границы нормы. В случае устойчивого повышения активности печеночных ферментов следует рассмотреть вопрос о снижении дозы или прекращении лечения.

Ввиду потенциального токсического воздействия метотрексата на печень во время лечения пациентов, за исключением случаев очевидной необходимости, следует воздерживаться от одновременного применения других гепатотоксичных препаратов; также следует избегать или значительно сократить употребление алкоголя. У пациентов, применяющих другие гепатотоксические лекарственные препараты или препараты, угнетающие кроветворение (например, лефлуномид), требуется тщательный мониторинг активности печеночных ферментов. Это также необходимо принимать во внимание при одновременном применении лекарственных средств с гематологической токсичностью (например, лефлуномид).

  1. Функцию почек следует контролировать с помощью функциональных тестов и анализа мочи. Поскольку метотрексат выводится в основном почками, в случае нарушения функции почек следует ожидать повышения концентрации метотрексата в плазме крови, что может привести к тяжелым нежелательным эффектам.

В случае возможного снижения функции почек (например, у пациентов пожилого возраста) мониторинг следует проводить чаще. Это относится, в частности, к случаям одновременного применения препаратов, влияющих на выведение метотрексата, вызывающих повреждение почек (например, нестероидные противовоспалительные препараты), а также препаратов, способных нарушать процесс кроветворения.

Дегидратация также может усиливать токсичность метотрексата.

  1. Оценка дыхательной системы: особое внимание следует обращать на симптомы нарушения функции легких и, в случае необходимости, следует провести соответствующие тесты функции легких. Поражение легких требует быстрой диагностики и отмены метотрексата. Симптомы поражения легких (особенно сухой непродуктивный кашель) или неспецифический пневмонит, возникающие во время терапии метотрексатом, могут свидетельствовать о потенциально опасном поражении и требуют прерывания лечения и тщательного обследования. Может развиваться острый или хронический интерстициальный пневмонит, часто сопровождающийся эозинофилией, и были описаны случаи с летальным исходом. Несмотря на то, что клинические симптомы разнообразны, типичными признаками индуцированного метотрексатом поражения легких являются лихорадка, кашель, одышка, гипоксемия и наличие инфильтратов на рентгенограмме грудной клетки; необходимо исключить инфекцию. Такое поражение может возникать при любых дозах.

Кроме того, сообщалось о легочном альвеолярном кровотечении при применении метотрексата при ревматологических и связанных показаниях. Это явление также может быть связано с васкулитом и другими сопутствующими заболеваниями. При подозрении на легочное альвеолярное кровотечение необходимо проведение срочного обследования для подтверждения диагноза.

  1. За счет влияния на иммунную систему метотрексат способен нарушать ответ на вакцинацию и влиять на результаты иммунологических тестов. Особая осторожность также требуется при наличии хронических неактивных инфекционных заболеваний (например, Herpes zoster, туберкулез, гепатит В или С) из-за возможности обострения заболевания. В период терапии метотрексатом не следует проводить вакцинацию живыми вакцинами.

При применении низких доз метотрексата у пациентов могут возникать злокачественные лимфомы; в этих случаях лечение следует прекратить. При отсутствии признаков спонтанной регрессии лимфомы необходимо проведение цитотоксической терапии.

Одновременное применение антагонистов фолиевой кислоты, таких как триметоприм/сульфометоксазол, в редких случаях может увеличить риск развития острой мегалобластной панцитопении.

Во время терапии метотрексатом существует риск возникновения дерматита, вызванного облучением, и солнечных ожогов. Псориатические очаги могут обостряться при УФ-облучении и одновременной терапии метотрексатом.

Выведение метотрексата замедленно у пациентов с накоплением жидкости в интерстициальном пространстве (асцит, плевральный выпот). Такие пациенты нуждаются в особенно тщательном мониторинге токсичности, и может потребоваться уменьшение дозы или, в некоторых случаях, прекращение лечения метотрексатом. Перед началом лечения метотрексатом асцит и плевральный выпот должны быть дренированы.

Диарея и язвенный стоматит могут быть признаками развития токсических эффектов и требуют прекращения терапии. В противном случае может произойти перфорация кишечника, приводящая к геморрагическому энтериту и смерти.

Применение витаминных препаратов или других препаратов, содержащих фолиевую кислоту, фолиниевую кислоту или их производные, может снижать эффективность метотрексата.

При лечении псориаза применение метотрексата должно ограничиваться тяжелыми, не поддающимися лечению, инвалидизирующими формами псориаза при отсутствии адекватного ответа на другие виды терапии, но только в тех случаях, когда диагноз был установлен с помощью биопсии и/или после консультации с врачом-дерматологом.

У онкологических больных, получавших терапию метотрексатом, наблюдалась энцефалопатия/лейкоэнцефалопатия, развитие которой не может быть исключено при терапии метотрексатом по показаниям, не связанным с онкологией.

Сообщалось, что метотрексат вызывает у людей олигоспермию, менструальную дисфункцию и аменорею, проявлявшиеся во время терапии и в течение непродолжительного времени после ее окончания, а также влияет на сперматогенез и овогенез и может снижать детородную функцию во время лечения, данные эффекты обратимы после прекращения лечения.

Метотрексат вызывает эмбриотоксичность, аборты и пороки развития плода у человека. Следовательно, возможные риски в отношении репродуктивной функции, прерывания беременности и врожденных пороков развития следует обсудить с женщинами детородного возраста. Перед применением метотрексата необходимо подтвердить отсутствие беременности.

Во время лечения, а также в течение, по меньшей мере, шести месяцев после прекращения терапии женщинам детородного возраста необходимо использовать эффективные методы контрацепции.

В одной дозе этого лекарственного средства содержится менее 1 ммоль натрия (23 мг), т.е. он практически не содержит натрий.

Применение у детей

Не рекомендуется применение у детей младше 3 лет ввиду недостаточных данных об эффективности и безопасности препарата в данной возрастной группе.

 

Взаимодействия с другими лекарственными препаратами

Оксид азота

Использование оксида азота усиливает влияние метотрексата на метаболизм фолата, что приводит к повышенной токсичности такой, как тяжелая непредсказуемая миелосупрессия и стоматит. Хотя это влияние может быть уменьшено путем введения фолината кальция, следует избегать одновременного приема закиси азота и метотрексата.

Алкоголь, гепатотоксичные и гематоксичные лекарственные средства

Регулярное употребление алкоголя и применение одновременно с метотрексатом гепатотоксичных препаратов увеличивают риск проявления гепатотоксичности метотрексата. За пациентами, одновременно принимающими другие гепатотоксичные препараты (например, лефлуномид), необходимо проводить тщательное наблюдение. Это также касается случаев одновременного применения препаратов с гематологической токсичностью (например, лефлуномид, азатиоприн, ретиноиды, сульфасалазин). При одновременном применении лефлуномида и метотрексата возрастает риск панцитопении и гепатотоксичности.

Комбинированная терапия метотрексатом и ретиноидами, такими как ацитретин или этретинат, увеличивает риск развития гепатотоксичности.

Антибиотики для приема внутрь

Пероральные антибиотики, такие как тетрациклины, хлорамфеникол и не всасывающиеся антибиотики широкого спектра действия могут воздействовать на энтерогепатическую циркуляцию метотрексата путем подавления кишечной микрофлоры или бактериального метаболизма.

Антибиотики

Антибиотики, такие как пенициллины, гликопептиды, сульфаниламиды, ципрофлоксацин и цефалотин, могут, в отдельных случаях, уменьшать почечный клиренс метотрексата, вызывая, таким образом, увеличение концентрации метотрексата в сыворотке крови с возможным развитием одновременной гематологической и желудочно-кишечной токсичности.

Связывание лекарственных средств с белками плазмы крови

Метотрексат связывается с белками крови и может вытесняться другими связывающимися с белками препаратами, такими как салицилаты, гипогликемическими средствами, диуретиками, сульфаниламидами, дифенилгидантоином, тетрациклинами, хлорамфениколом, а также парааминобензойной кислотой и препаратами из группы противовоспалительных препаратов, что может привести к повышению токсичности при совместном применении.

Пробенецид, слабые органические кислоты, пиразолы и нестероидные противовоспалительные препараты

Пробенецид, слабые органические кислоты, такие как петлевые диуретики, и препараты пиразолонового ряда (фенилбутазон) могут снижать выведение метотрексата и приводить к увеличению его концентраций в сыворотке крови, что вызывает увеличение гематологической токсичности. Существует также возможность увеличения токсичности при комбинированном применении низкой дозы метотрексата и нестероидных противовоспалительных лекарственных средств или салицилатов.

Лекарственные средства, вызывающие нежелательные реакции со стороны костного мозга

В случае лечения препаратами, вызывающими нежелательные реакции со стороны костного мозга (например, сульфаниламиды, триметоприм-сульфаметоксазол, хлорамфеникол, пириметамин), необходимо учитывать возможность возникновения выраженных нарушений кроветворения.

Препараты, способные вызывать дефицит фолатов

Совместное применение препаратов, вызывающих дефицит фолиевой кислоты (например, сульфаниламиды, триметоприм-сульфаметоксазол) может привести к увеличению токсичности метотрексата. Особая осторожность требуется в случае уже существующего дефицита фолиевой кислоты.

Препараты, содержащие фолиевую кислоту или фолиниевую кислоту

Применение витаминных препаратов или других препаратов, содержащих фолиевую кислоту, фолиниевую кислоту или их производных может снижать эффективность метотрексата.

Другие противоревматические лекарственные средства

При одновременном проведении терапии метотрексатом и другими противоревматическими лекарственными средствами (например, препаратами золота, пеницилламином, гидроксихлорохином, сульфасалазином, азатиоприном, циклоспорином), усиления токсических эффектов метотрексата, как правило, не ожидается.

Сульфасалазин

Несмотря на то, что комбинация метотрексата и сульфасалазина может быть причиной увеличения эффективности метотрексата и, таким образом, привести к повышению частоты нежелательных эффектов за счет подавления сульфасалазином синтеза фолиевой кислоты, такие нежелательные эффекты наблюдались в нескольких исследованиях только в редких случаях.

Меркаптопурин

Метотрексат увеличивает концентрацию меркаптопурина в плазме крови. Следовательно, при комбинации метотрексата и меркаптопурина может потребоваться коррекция дозы.

Ингибиторы протонного насоса

При одновременном применении ингибиторов протонного насоса, таких как омепразол или пантопразол, возможны лекарственные взаимодействия. Совместное применение метотрексата и омепразола увеличивает время выведения метотрексата почками. Сообщалось об одном случае снижения выведения почками метаболита, 7-гидроксиметотрексата, при применении в комбинации с пантопразолом, что сопровождалось миалгией и дрожью.

Теофиллин

Метотрексат может снижать клиренс теофиллина; при совместном применении с метотрексатом следует контролировать концентрацию теофиллина в плазме крови.

Напитки, содержащие кофеин или теофиллин

Во время лечения метотрексатом следует избегать употребления чрезмерного количества напитков, содержащих кофеин и теофиллин (кофе, безалкогольные напитки, содержащие кофеин, черный чай).

Специальные предупреждения

Женщины детородного возраста/Контрацепция у женщин

Женщинам следует избегать беременности во время терапии метотрексатом, и эффективная контрацепция должна использоваться во время проведения лечения метотрексатом и, по меньшей мере, в течение 6 месяцев после его завершения. Перед началом терапии женщины детородного возраста должны быть проинформированы о риске пороков развития плода, связанных с метотрексатом, и наличие беременности должно быть исключено с помощью соответствующих мер, например, теста на беременность. Во время лечения тесты на беременность следует повторять по мере необходимости (например, после любого перерыва в использовании контрацепции). Женщинам репродуктивного возраста следует консультироваться по вопросам предупреждения и планирования беременности.

Контрацепция у мужчин

Неизвестно, присутствует ли метотрексат в сперме. Было показано, что метотрексат является генотоксичным в исследованиях на животных, поэтому риск генотоксического воздействия на сперматозоиды не может быть полностью исключен. Ограниченные клинические данные не указывают на повышенный риск пороков развития плода или выкидыша у женщин при воздействии низких доз метотрексата (менее 30 мг/неделю). В отношении более высоких доз недостаточно данных для оценки рисков пороков развития плода или выкидыша у женщин после воздействия на организм отца.

В качестве профилактических мер сексуально активным пациентам мужского пола или их партнерам-женщинам рекомендуется использовать надежные методы контрацепции во время лечения партнера мужского пола, и в течение как минимум 6 месяцев после прекращения применения метотрексата. Мужчины не должны быть донорами спермы во время терапии или в течение 6 месяцев после прекращения применения метотрексата.

Беременность

Методжект® противопоказан во время беременности при неонкологических показаниях (см. раздел «Противопоказания»). Если беременность наступает во время лечения метотрексатом и в период до шести месяцев после завершения лечения, пациентке необходима медицинская консультация относительно риска вредного воздействия на ребенка, связанного с лечением, следует провести ультразвуковое исследование для подтверждения нормального развития плода.

Было показано, что метотрексат является тератогенным для человека; сообщалось, что он вызывает гибель плода, выкидыши и/или врожденные пороки развития (например, черепно-лицевые, сердечно-сосудистые, нарушения развития центральной нервной системы и пороки развития конечностей).

Метотрексат является мощным человеческим тератогеном, вызывающим повышенный риск спонтанных абортов, внутриутробного ограничения роста и врожденных пороков развития в случае воздействия во время беременности.

— Сообщалось о спонтанных абортах у 42,5% беременных женщин, подвергшихся воздействию низких доз метотрексата (менее 30 мг/неделю), по сравнению с 22,5% у пациентов, которым назначали лекарственные препараты, отличные от метотрексата.

— Серьезные пороки развития возникали у 6,6% живых новорожденных у женщин, подвергавшихся воздействию низких доз метотрексата (менее 30 мг/неделю) во время беременности, по сравнению с примерно 4% живых новорожденных у пациенток, которые получали лекарственные препараты, отличные от метотрексата.

Получено недостаточно данных относительно воздействия метотрексата в дозах выше 30 мг/неделю во время беременности, но ожидается более высокая частота возникновения спонтанных абортов и врожденных пороков развития.

При прекращении терапии до зачатия, сообщалось о нормальном течении беременности.

Период лактации

Метотрексат выделяется с грудным молоком человека. Поскольку метотрексат может вызывать серьезные нежелательные реакции у детей, находящихся на грудном вскармливании, метотрексат противопоказан в период грудного вскармливания (см. раздел Противопоказания). Поэтому перед началом и во время применения препарата следует прекратить грудное вскармливание.

Фертильность

Метотрексат влияет на сперматогенез и оогенез и может снижать фертильность. Сообщалось, что у человека метотрексат вызывает олигоспермию, менструальную дисфункцию и аменорею. Эти эффекты в большинстве случаев являются обратимыми после прекращения терапии.

Особенности влияния препарата на способность управлять транспортным средством или потенциально опасными механизмами

Во время лечения могут возникать симптомы со стороны центральной нервной системы, например ощущение усталости и головокружение, поэтому применение препарата Методжект® шприц-ручка может оказывать небольшое или умеренное влияние на способность к управлению транспортными средствами и работе с механизмами.

 

Рекомендации по применению

Режим дозирования

Взрослые пациенты с ревматоидным артритом

Рекомендуемая начальная доза составляет 7,5 мг один раз в неделю подкожно. В зависимости от индивидуальной активности заболевания и переносимости Методжекта® пациентом, начальная доза может быть постепенно увеличена на 2,5 мг в неделю. Недельная доза, в целом, не должна превышать 25 мг. Дозы, превышающие 20 мг в неделю, могут вызывать значительное увеличение токсичности, в частности, супрессию костного мозга. Ответ на терапию можно ожидать примерно через 4-8 недель. После достижения желаемого терапевтического эффекта, поддерживающая доза должна быть постепенно снижена до минимально возможной эффективной поддерживающей дозы.

Дети до 16 лет с полиартритной формой ювенильного идиопатического артрита

Рекомендуемая доза составляет 10-15 мг/м² площади поверхности тела (п.п.т.) один раз в неделю. В случаях устойчивости к терапии недельная доза может быть увеличена до 20 мг/м² площади поверхности тела один раз в неделю. Однако при увеличении дозы необходимо проводить более частый мониторинг.

Из-за ограниченности данных о внутривенном применении у детей и подростков, препарат следует применять подкожно.

Пациенты с ЮИА должны постоянно находиться под наблюдением ревматолога, специализирующегося в области терапии детей и подростков.

Не рекомендуется применение у детей младше 3 лет ввиду недостаточных данных об эффективности и безопасности в данной возрастной группе.

Пациенты с тяжелыми формами псориаза и псориатическим артритом

Рекомендуемую тест-дозу 5-10 мг следует вводить за одну неделю до начала терапии с целью выявления идиосинкразических нежелательных реакций. Рекомендуемая начальная доза составляет 7,5 мг метотрексата один раз в неделю подкожно. Дозу следует повышать постепенно, но недельная доза метотрексата, в целом, не должна превышать 25 мг. Недельная доза выше 20 мг может вызвать значительное увеличение токсичности, в частности супрессию костного мозга. Ответ на терапию можно ожидать примерно через 2-6 недель. После достижения желаемого терапевтического эффекта, поддерживающая доза метотрексата должна быть постепенно снижена до минимально возможной эффективной поддерживающей дозы.

Максимальная недельная доза

Доза может быть, при необходимости, увеличена, но, в целом, не должна превышать максимальную рекомендуемую недельную дозу 25 мг. В некоторых исключительных случаях более высокая доза может быть клинически оправдана, но она не должна превышать максимальную еженедельную дозу метотрексата 30 мг ввиду существенного повышения токсичности.

Дозировка для пациентов с болезнью Крона.

  • Индукционная терапия: 25 мг в неделю подкожно.

Ответ на лечение можно ожидать примерно через 8–12 недель.

  • Поддерживающая терапия: 15 мг в неделю подкожно.

У педиатрической популяции нет достаточного опыта, чтобы рекомендовать Методжект® для лечения болезни Крона у этой популяции.

Пациенты с нарушением функции почек

Шприц-ручку Методжект® следует с осторожностью применять у пациентов с нарушением функции почек. Дозу следует корректировать следующим образом:

Клиренс креатинина (мл/мин)

Доза

>60

100%

30–59

50%

<30

Методжект® применять нельзя

Пациенты с нарушением функции печени

Метотрексат следует применять с особой осторожностью у пациентов с выраженными заболеваниями печени в настоящее время или в анамнезе, особенно связанными с употреблением алкоголя. Метотрексат противопоказан, если уровень билирубина >5 мг/дл (85,5 мкмоль/л).

Пожилые пациенты

Следует рассмотреть снижение дозы у пациентов пожилого возраста в связи со сниженной функцией печени и почек, а также из-за снижения запаса фолатов, которое происходит с возрастом.

Пациенты с накоплением жидкости в интерстициальном пространстве (асцит, плевральный выпот)

Поскольку время полувыведения метотрексата может увеличиваться до 4 раз в сравнении с нормой, пациенты с наличием патологического скопления жидкости в организме нуждаются в снижении дозы, а в некоторых случаях, и в отмене препарата.

Частота применения с указанием времени приема

Препарат Методжект® вводится один раз в неделю.

Рекомендуется определить подходящий фиксированный день недели для выполнения инъекции.

Длительность лечения

Общая продолжительность лечения определяется лечащим врачом.

Метод и путь введения

Одна шприц-ручка предназначена только для однократного применения.

Методжект® раствор для подкожного введения в предварительно

заполненной шприц-ручке можно вводить только подкожно.

Пожалуйста, обратите внимание, что должно быть использовано все содержимое шприц-ручки.

Примечание

При переходе с приема внутрь на подкожное введение метотрексата может потребоваться уменьшение дозы в связи с различиями в биодоступности метотрексата при различных путях введения.

При назначении препарата следует рассмотреть вопрос об одновременном назначении препаратов фолиевой кислоты в соответствии с существующими стандартами лечения.

Инструкция для подкожного введения

Наиболее подходящими участками для инъекций являются:

  • верхняя часть бедра

  • живот, за исключением области вокруг пупка.

  1. Очистите область вокруг выбранного места инъекции (например, мылом или водой)

2. Снимите колпачок с иглы.

3. Захватите складку на коже, осторожно сжимая участок в месте инъекции.

4. Захватите складку на коже, осторожно сжимая участок в месте инъекции.

5. Для того чтобы разблокировать кнопку, плотно прижмите шприц-ручку Методжект®к складке кожи под углом 90°. Затем нажмите кнопку (щелчок указывает на начало инъекции).

6. Прижимайте шприц-ручку Методжект®к коже до полного введения препарата. Это занимает около 5 секунд.

7. Под углом 90° уберите шприц-ручку Методжект®от кожи.

8. Защитный экран автоматически перемещается в место над иглой, а затем блокируется.

Меры, которые необходимо принять в случае передозировки

Симптомы передозировки: токсичность метотрексата в основном влияет на систему кроветворения.

Лечение: для нейтрализации токсичных нежелательных эффектов метотрексата рекомендуется применять специфический антидот – кальция или натрия фолинат.

При случайной передозировке, в течение первого часа после введения метотрексата, следует внутривенно или внутримышечно ввести дозу кальция или натрия фолината, равную или превышающую введенную дозу метотрексата. Лечение продолжают, пока концентрация метотрексата в сыворотке крови не снизится до 10-7 моль/л.

В случаях массивной передозировки проводят гидратацию организма и подщелачивание мочи для предупреждения преципитации метотрексата и/или его метаболитов в почечных канальцах. Гемодиализ и перитонеальный диализ не улучшают выведение метотрексата. Сообщалось об эффективности прерывистого (периодического) гемодиализа с применением аппарата высокоскоростного диализа.

Меры, необходимые при пропуске одной или нескольких доз лекарственного препарата

Не принимайте двойную дозу, чтобы восполнить пропущенную дозу.

Указание на наличие риска симптомов отмены

Не применимо

Рекомендации по обращению за консультацией к медицинскому работнику для разъяснения способа применения лекарственного препарата

Обратитесь к врачу или фармацевту за советом прежде, чем применять лекарственный препарат.

 

Описание нежелательных реакций, которые проявляются при стандартном применении ЛП и меры, которые следует принять в этом случае

Краткая характеристика профиля безопасности

Наиболее серьезные нежелательные реакции при применении метотрексата включают угнетение костного мозга, легочную токсичность, гепатотоксичность, нефротоксичность, нейротоксичность, тромбоэмболические явления, анафилактический шок и синдром Стивенса-Джонсона.

Наиболее распространенными (очень часто) наблюдаемыми нежелательными реакциями при введении метотрексата являются нарушения со стороны желудочно-кишечного тракта, например, стоматит, диспепсия, боли в животе, тошнота, потеря аппетита и отклонение функциональных проб печени, в частности, увеличение показателей АЛТ, АСТ, билирубина, щелочной фосфатазы. Другие распространенные (часто) нежелательные реакции включают лейкопению, анемию, тромбопению, головную боль, усталость, сонливость, пневмонию, интерстициальный альвеолит/пневмонит, часто в сочетании с эозинофилией, язвы в полости рта, диарею, экзантему, эритему и зуд.

Наиболее значимыми нежелательными эффектами является подавление системы кроветворения и нарушения со стороны желудочно-кишечного тракта.

Частота встречаемости нежелательных эффектов классифицирована следующим образом: Очень часто (≥1/10), часто (≥1/100, <1/10), нечасто (≥1/1000, <1/100), редко (≥1/10 000, <1/1000), очень редко (<1/10 000), частота неизвестна (не может быть установлена по имеющимся данным).

Инфекционные и паразитарные заболевания

Нечасто: фарингит

Редко: инфекция (включая реактивацию неактивной хронической инфекции), сепсис, конъюнктивит

Доброкачественные, злокачественные и неуточненные новообразования (включая кисты и полипы)

Очень редко: лимфома (см. дополнительную информацию ниже)

Нарушения со стороны системы кроветворения

Часто: лейкопения, анемия, тромбоцитопения

Нечасто: панцитопения

Очень редко: агранулоцитоз, тяжелое угнетение костномозгового кроветворения, лимфопролиферативные нарушения (см. дополнительную информацию ниже)

Частота неизвестна: эозинофилия

Нарушения со стороны иммунной системы

Редко: аллергические реакции, анафилактический шок, гипогаммаглобулинемия

Нарушения со стороны обмена веществ и питания

Нечасто: развитие сахарного диабета

Нарушения психики

Нечасто: депрессия, спутанность сознания

Редко: изменение настроения

Нарушения со стороны нервной системы

Часто: головная боль, усталость, сонливость

Нечасто: головокружение

Очень редко: боль, мышечная астения или парестезия/гипестезия, изменения вкуса (металлический вкус), судороги, менингизм, острый асептический менингит, паралич

Частота неизвестна: энцефалопатия/лейкоэнцефалопатия

Нарушения со стороны органов зрения

Редко: расстройства зрения

Очень редко: нарушение зрения, ретинопатия

Нарушения со стороны сердца

Редко: перикардит, перикардиальный выпот, тампонада сердца

Нарушения со стороны сосудов

Редко: гипотензия, тромбоэмболические явления

Нарушения со стороны органов дыхания, грудной клетки и средостения

Часто: пневмония, интерстициальный альвеолит/пневмонит, часто сопровождающийся эозинофилией. Симптомы, указывающие на потенциально тяжелое повреждение легких (интерстициальный пневмонит), включают: сухой, непродуктивный кашель, одышку и лихорадку

Редко: легочный фиброз, пневмония, вызванная Pneumocystis jirovecii, одышка и бронхиальная астма, плевральный выпот

Частота неизвестна: носовое кровотечение, легочное альвеолярное кровотечение

Нарушения со стороны желудочно-кишечного тракта

Очень часто: стоматит, диспепсия, тошнота, отсутствие аппетита, боль в животе

Часто: язвы в полости рта, диарея

Нечасто: язвы и кровотечение в желудочно-кишечном тракте, энтерит, рвота, панкреатит

Редко: гингивит

Очень редко: кровавая рвота, кровотечение, токсический мегаколон

Нарушения со стороны печени и желчевыводящих путей

Очень часто: отклонения показателей функции печени (повышение активности АЛТ, АСТ и щелочной фосфатазы и концентрации билирубина)

Нечасто: цирроз, фиброз и жировое перерождение печени, снижение сывороточного альбумина.

Редко: острый гепатит

Очень редко: печеночная недостаточность

Нарушения со стороны кожных покровов и придатков кожи

Часто: экзантема, эритема, зуд

Нечасто: фотосенсибилизация, выпадение волос, увеличение ревматических узелков, кожные язвы, опоясывающий лишай (herpes zoster), васкулит, герпетиформные высыпания на коже, крапивница

Редко: повышенная пигментация, акне, петехии, экхимоз, аллергический васкулит

Очень редко: синдром Стивенса-Джонсона, токсический эпидермальный некролиз (синдром Лайелла), повышенная пигментация ногтей, острая паронихия, фурункулез, телеангиэктазии

Частота неизвестна: Отшелушивание кожи/эксфолиативный дерматит

Опорно-двигательный аппарат и соединительная ткань

Нечасто: артралгия, миалгия, остеопороз

Редко: компрессионный перелом

Частота неизвестна: остеонекроз челюсти (вторичный по отношению к лимфопролиферативным нарушениям)

Нарушения со стороны почек и мочевыводящих путей

Нечасто: воспаление и изъязвление мочевого пузыря, нарушение функции почек, нарушение мочеиспускания

Редко: почечная недостаточность, олигурия, анурия, электролитные нарушения

Частота неизвестна: протеинурия

Нарушения со стороны репродуктивной системы

Нечасто: воспаление и язвы влагалища

Очень редко: потеря либидо, импотенция, гинекомастия, олигоспермия, нарушение менструаций, вагинальные выделения

Общие расстройства и нарушения в месте введения

Редко: лихорадка, нарушение заживления ран

Частота неизвестна: астения, некроз места инъекции, отек.

Частота и тяжесть нежелательных эффектов зависит от дозы и частоты применения. Однако тяжелые побочные эффекты могут возникать даже при применении метотрексата в низких дозах, поэтому необходимо, чтобы пациенты, применяющие метотрексат, регулярно и через короткий интервал времени проходили медицинское обследование.

Лимфома/лимфопролиферативные нарушения: сообщалось об отдельных случаях возникновения лимфом и других лимфопролиферативных нарушений, которые в ряде случаев исчезали после отмены лечения метотрексатом.

Метотрексат обладает хорошей местной переносимостью при подкожном введении. Отмечались только легкие местные кожные реакции (например, ощущение жжения в месте введения, эритема, припухлость, изменение цвета, зуд, сильный зуд, боль), которые уменьшались в процессе лечения.

При возникновении нежелательных лекарственных реакций обращаться к медицинскому работнику, фармацевтическому работнику или напрямую в информационную базу данных по нежелательным реакциям (действиям) на лекарственные препараты, включая сообщения о неэффективности лекарственных препаратов

РГП на ПХВ «Национальный Центр экспертизы лекарственных средств и медицинских изделий» Комитет медицинского и фармацевтического контроля Министерства здравоохранения Республики Казахстан http://www.ndda.kz

Дополнительные сведения

Состав лекарственного препарата

1 мл препарата содержит

активное вещество – метотрексат 50 мг в виде динатрия метотрексата 54.84 мг,

вспомогательные вещества: 5% раствор натрия гидроксида, 0.1 М хлороводородная кислота*, натрия хлорид, вода для инъекций

* при необходимости

Описание внешнего вида, запаха, вкуса

Прозрачный желто-коричневый раствор

Форма выпуска и упаковка

По 0.15 мл, 0.20 мл, 0.25 мл, 0.30 мл, 0.35 мл, 0.40 мл, 0.45 мл, 0.50 мл, 0.55 мл или 0.60 мл в шприце вместимостью 1 мл из нейтрального бесцветного стекла (тип I Е.Ф.) с интегрированной иглой для подкожного введения. Шприц помещают в шприц-ручку с устройством автоматического введения.

На шприц-ручку наклеивают этикетку.

По 1 шприц-ручке вместе с инструкцией по медицинскому применению на государственном и русском языках помещают в картонную пачку.

 

Срок хранения

2 года

Не применять по истечении срока годности

Условия хранения

Хранить при температуре не выше 25 0С в защищенном от света месте.

Хранить в недоступном для детей месте!

Условия отпуска из аптек

По рецепту

 

Сведения о производителе

Онкотек Фарма Продукцион ГмбХ,

Фармапарк, 06861 Дессау-Рослау, Германия

Телефон/факс: +49 (0)34901 885-7000/ +49 (0)34901 885-7871

Эл. адрес: contact@oncotec.de

 

Держатель регистрационного удостоверения

медак ГмбХ, Ведель, Германия

Театерштрассе 6, 22880 Ведель

Телефон/факс: +49 4103 8006 0/+49 4103 8006 100

Эл. адрес: contact@medac.de

 

Наименование, адрес и контактные данные (телефон, факс, электронная почта) организации на территории Республики Казахстан, принимающей претензии (предложения) по качеству лекарственных средств от потребителей и ответственной за пострегистрационное наблюдение за безопасностью лекарственного средства

ТОО «медак фарма», Алматы, 050060, пр. Гагарина 309, офис 55, телефон, факс: +7 7273962037, эл. адрес: info_kaz@medac.de

Решение: N040061
Дата решения: 21.06.2021
Фамилия, имя, отчество (при его наличии) руководителя государственного органа (или уполномоченное лицо): Байсеркин Б. С.
(Комитет контроля качества и безопасности товаров и услуг)
Данный документ согласно пункту 1 статьи 7 ЗРК от 7 января 2003 года «Об электронном документе и электронной цифровой подписи» равнозначен документу на бумажном носителе